Hopp til innhald

Himmelretning

Frå Wikipedia – det frie oppslagsverket
Klassisk kompassrose

Himmelretningar er dei fire hovudretningane på kompasset: nord, aust, sør og vest. dei fire himmelretningane svarar til dei fire gradverdiane på eit kompass: nord: 0 grader, aust: 90 grader, sør: 180 grader og vest: 270 grader. Enkelte kompass brukar eininga gon, der dei fire retningane svarar då til 0, 100, 200 og 300 gon. Stundom vert himmelretningane òg omtalt som verdshjørne.

Fire himmelretningar

[endre | endre wikiteksten]

Med berre fire himmelretningar blir inndelinga av vinklane svært grov og strengt tatt vil ein kvar vinkel mellom 315 og 45 grader bli angitt som nord, ein kvar vinkel mellom 45 grader og 135 grader angitt som aust og så vidare. Fylgjande tabell angir dei primære vinklane for dei fire himmelretningane og yttergrenser for vinkelen:

Forkorting Skildring Grader

Gon

Min. Middel Maks. Min. Middel Maks.
N nord 315 0 45 350 0 50
Ø aust 45 90 135 50 100 150
S sør 135 180 225 150 200 250
V vest 225 270 315 250 300 350

Åtte himmelretningar

[endre | endre wikiteksten]

I praksis treng ein ofte ein finare inndeling enn berre fire himmelretningar. For eksempel innan vêrvarsling er det vanlig å bruke åtte himmelretningar. En ny retning er då definert mellom kvar av dei fire hovudretningane: retninga nordaust er midt mellom nord og aust, retninga søraust er midt mellom aust og sør og så vidare.

Forkorting Skildring Grader

Gon

Min. Middel Maks. Min. Middel Maks.
N nord 337,5 0 22,5 375 0 25
nordaust 22,5 45 67,5 25 50 75
Ø aust 67,5 90 112,5 75 100 125
søraust 112,5 135 157,5 125 150 175
S sør 157,5 180 202,5 175 200 225
SV sørvest 202,5 225 247,5 225 250 275
V vest 247,5 270 292,5 275 300 325
NV nordvest 292,5 315 337,5 325 350 375

16 himmelretningar

[endre | endre wikiteksten]

I enkelte tilfelle treng ein enda finare inndeling. På ny vert det definert ei ny retning mellom kvar av dei føregåande åtte himmelretningane. Dette gir fylgjande 16 himmelretningar:

Forkorting Skildring Grader

Gon

Min. Middel Maks. Min. Middel Maks.
N nord 348,75 0 11,25 387,5 0 12,5
NNØ nord-nordaust 11,25 22,5 33,75 12,5 25 37,5
nordaust 33,75 45 56,25 37,5 50 62,5
ØNØ aust-nordaust 56,25 67,5 78,75 62,5 75 87,5
Ø aust 78,75 90 101,25 87,5 100 112,5
ØSØ aust-søraust 101,25 112,5 123,75 112,5 125 137,5
søraust 123,75 135 146,25 137,5 150 162,5
SSØ sør-søraust 146,25 157,5 168,75 162,5 175 187,5
S sør 168,75 180 191,25 187,5 200 212,5
SSV sør-sørvest 191,25 202,5 213,75 212,5 225 237,5
SV sørvest 213,75 225 236,25 237,5 250 262,5
VSV vest-sørvest 236,25 247,5 258,75 262,5 275 287,5
V vest 258,75 270 281,25 287,5 300 312,5
VNV vest-nordvest 281,25 292,5 303,75 312,5 325 337,5
NV nordvest 303,75 315 326,25 337,5 350 362,5
NNV nord-nordvest 326,25 337,5 348,75 362,5 375 387,5

32 himmelretningar

[endre | endre wikiteksten]

I nokre få tilfelle treng ein ei enda finare inndeling. Igjen vert ei ny retning definert mellom kvar av dei føregåande retningane. Dette gir 32 himmelretningar. I praksis vert ein slik inndeling lite brukt, men det var vanleg at gamle kompassroser var delt inn i 32 himmelretningar.

Forkorting Skildring Grader

Gon

Min. Middel Maks. Min. Middel Maks.
N nord 354,375 0 5,625 393,75 0 6,25
NtØ nord til aust 5,625 11,25 16,875 6,25 12,5 18,75
NNØ nord-nordaust 16,875 22,5 28,125 18,75 25 31,25
NØtN nordaust til nord 28,125 33,75 39,375 31,25 37,5 43,75
nordaust 39,375 45 50,625 43,75 50 56,25
NØtØ nordaust til aust 50,625 56,25 61,875 56,25 62,5 68,75
ØNØ aust-nordaust 61,875 67,5 73,125 68,75 75 81,25
ØtN aust til nord 73,125 78,75 84,375 81,25 87,5 93,75
Ø aust 84,375 90 95,625 93,75 100 106,25
ØtS aust til sør 95,625 101,25 106,875 106,25 112,5 118,75
ØSØ aust-søraust 106,875 112,5 118,125 118,75 125 131,25
SØtØ søraust til aust 118,125 123,75 129,375 131,25 137,5 143,75
søraust 129,375 135 140,625 143,75 150 156,25
SØtS søraust til sør 140,625 146,25 151,875 156,25 162,5 168,75
SSØ sør-søraust 151,875 157,5 163,125 168,75 175 181,25
StØ sør til aust 163,125 168,75 174,375 181,25 187,5 193,75
S sør 174,375 180 185,625 193,75 200 206,25
StV sør til vest 185,625 191,25 196,875 206,25 212,5 218,75
SSV sør-sørvest 196,875 202,5 208,125 218,75 225 231,25
SVtS sørvest til sør 208,125 213,75 219,375 231,25 237,5 243,75
SV sørvest 219,375 225 230,625 243,75 250 256,25
SVtV sørvest til vest 230,625 236,25 241,875 256,25 262,5 268,75
VSV vest-sørvest 241,875 247,5 253,125 268,75 275 281,25
VtS vest til sør 253,125 258,75 264,375 281,25 287,5 293,75
V vest 264,375 270 275,625 293,75 300 306,25
VtN vest til nord 275,625 281,25 286,875 306,25 312,5 318,75
VNV vest-nordvest 286,875 292,5 298,125 318,75 325 331,25
NVtV nordvest til vest 298,125 303,75 309,375 331,25 337,5 343,75
NV nordvest 309,375 315 320,625 343,75 350 356,25
NVtN nordvest til nord 320,625 326,25 331,875 356,25 362,5 368,75
NNV nord-nordvest 331,875 337,5 343,125 368,75 375 381,25
NtV nord til vest 343,125 348,75 354,375 381,25 387,5 393,75