Hopp til innhald

Jarnbane frå Kapp til Kairo

Frå Wikipedia – det frie oppslagsverket
The Rhodes Colossus: Karikatur frå Punch av Cecil John Rhodes som kolossen på Rhodos .

Jarnbane frå Kapp til Kairo var eit ufullendt forsøk på å forbinda Afrika frå nord til sør med jernbane. Prosjektet blei lansert av Cecil Rhodes i kolonitida, på slutten av 1800-talet. Bana skulle forbinda dei britiske koloniane og nærast danna ein ubroten korridor gjennom Afrika frå Cape Town i Sør-Afrika til Kairo i Egypt. Medan mesteparten av strekninga til slutt blei bygd, manglar det ein vesentleg del mellom Sudan og Uganda.[1] I tillegg har mange av delane liten bruk grunna dårleg banetilhøve.

██ Område under britisk kontroll eller påverkand i 1914 I 1916 blei Tanganyika-territoriet lagd til områda og fylte eit av tomromma.

Bakgrunn for planen

[endre | endre wikiteksten]

I det såkalla kappløpet om Afrika var den britiske koloniseringa av Afrika nært knytt opp til ein plan om ei samanhengande jarnbane frå Kappkolonien til Kairo.[2] Cecil Rhodes var ein av fleire imperiebyggjarar som sikra dei sørlege statane i kontinentet for den britiske krona. Han såg for seg ein «raud korridor» av britiske dominion frå nord til sør, og ei jarnbane ville vera det viktigaste elementet til å sameina dei britiske besittelsane, både politisk og militært.[3] Men bygginga av banen ville verta ei stor utfordring på grunn av dei topografiske og klimatiske tilhøve og – ikkje minst politisk, og tilhøvet til andre kolonimakter.

Til bygginga henta britane ei stor mengd arbeidarar, eller «kuliar», frå Britisk India. Desse danna grunnlaget for den indiske folkesetnaden i Afrika.[4]

  1. Mallinson, Harriet (28. oktober 2016). «Chris Tarrant looks back at filming new Extreme Railway Journeys show». Mail Online. Henta 1. juni 2017. 
  2. «Den europeiske dominansen tek form - NDLA», ndla.no, henta 30. mai 2019 
  3. Uchenna, Ekwtosi; frilansjournalist, «Afrika-ekspressen. | Aftenposten Innsikt», www.aftenposteninnsikt.no, henta 30. mai 2019 
  4. «Med tog i Afrika - Bane NOR», www.banenor.no, arkivert frå originalen 30. mai 2019, henta 30. mai 2019 

Bakgrunnsstoff

[endre | endre wikiteksten]