Onam

Kvinne utkledd som kong Mahabali under onam.

Tillaging av pukkalam.

Onam er ei høgtid som blir feira av folk frå Kerala sør i India. Ho finn stad i den første månaden i malayalamkalenderen, tsjingam (august/september), og varer i ti dagar. Dei største feiringane finn stad på den første og den siste dagen.

Høgtida har mange hinduelement, men blir feira av både hinduar, kristne og muslimar. Feiringa er til ære for sogekongen Mahabali som skal ha gjeve fred og likskap til Kerala, og som blir rekna for å vitja delstaten kvart år under onam.

Hendingar

Byrjinga av onam blir mellom anna markert med eit fargerikt opptog, atthatsjamayam, i Thrippunithara ved Kochi. Eit fokus for høgtida er Vamanamoorthy Thrikkakara-tempelet i Kochi. Tempelet er vigd Vamana og er tett knytt til den mytologiske bakgrunnen for onam. Kochi er sett på som den tidlegare hovudstaden til kong Mahabali.

Under onam tenner ein mange oljelampar i tempel over heile Kerala. Ein kan setja opp ein palmyrapalme framfor tempelet og dekka det med tørre blad. Dette kan så setjast fyr på og brennast ned som eit symbol på at kong Mahabali drog til Patala som eit offer.

Disser er ein annan viktig del av onam, særleg på landsbygda. Fint kledde ungjenter og -gutar syng onamsongar (onappaatt) og dytter kvarandre på disser hengd frå høge greiner.

Pukkalam

Pukkalam

Det er vanleg å laga blomeutsmykkingar, onapukkalam, på bakken i samband med onam. Ein bruker fleire ulike blomar som er delte opp i bitar slik at dei som lager dekorasjonane kan få fram mønsteret eller bildet dei vil. Over den ferdige utsmykkinga blir det hengd ein liten seremoniell parasoll (pandal).

Tradisjonelt laga ein atthapukalam (utsmykkar laga på den første dagen av onam, atham) av blomar frå Kerala og dei ti heilage blomane (dasjapusjpam), men i dag kan alle tilgjengelege typar brukast. Utsmykkinga har tradisjonelt hatt ei sirkelutforming, men mange har blitt meir figurative i nyare tid, og kan visa ulik sider ved samfunnet i Kerala. Mange stader blir det halde pukkalam-konkurransar.

Saman med blomeutsmykkingane blir det ofte laga jordhaugar, noko liknande firkanta pyramidar, som representerer Mahabali og Vamana. Også desse blir utsmykte med blomar.

Musikk og dans

Thiruvathira-kali.

Pulikali ('tigerdans') i Thrissur'.

Tradisjonelle dansar som thiruvathira, kummattikali, pulikali, thumbi thullal og liknande er del av feiringa over heile Kerala. Thiruvathirakali er ein kvinnedans framført i ein ring rundtom ein lampe. Kummattikali er ein kjend maskedans. I Thrissur finn det stad eit opptog av pynta elefantar omgjevne av kummatikali-dansarar. Kummattikalidansarar med masker kan gå frå hus til hus og framføra dansar. Pulikali eller kaduvakali, der deltakarane er kledde ut som tigrar, er ein vanleg dans under onam. Kathakali er ein annan dansetype som ofte blir framført under onam. Dansarane framfører kjende mytologiske soger. Det blir ofte også framført rituelle tilbedingsdansar av typen theyyam under høgtida.

Båtløp

Vallamkali er «slangebåtløp» som blir haldne årleg under onam. Rundt 100 roarar tevlar i store og smekre slangebåtar, og folk kjem langvegsfrå for å sjå på. Aranmula og Nehru Trophy Boat Race er kjende arrange,emt. Det blir også halde eit løp av malayalam-diasporaen i Singapore på Jurong-sjøen.

Kjelder

* ONAM Arkivert 2013-09-28 ved Wayback Machine. ved pudhucherry.info

• Denne artikkelen bygger på «Onam» frå Wikipedia på engelsk, den 9. september 2011 og 14. desember 2016.

Bakgrunnsstoff

Commons har multimedium som gjeld: Onam

Denne kulturartikkelen som har med India å gjere, er ei spire. Du kan hjelpe Nynorsk Wikipedia gjennom å utvide han.