Sigbjørn Skåden

Sigbjørn Skåden
Statsborgarskap	Noreg
Fødd	4. januar 1976 (48 år) Tromsø kommune
Yrke	skribent, lyrikar
Medlem av	Kulturrådet
Mor	Asbjørg Skåden
Debut	2004
Sigbjørn Skåden på Commons

Sigbjørn Skåden (fødd 4. januar 1976) er ein samisk forfattar og kulturarbeidar frå Planterhaug (nordsamisk: Lánttedievvá) i Tjeldsund i tidlegare Skånland kommune. Han er no busett i Tromsø.

I 1997 var Skåden blant stiftarane av ungdomssamskipnaden Stuornjárgga Sámenuorak (knytt til Norske Samers Riksforbund), som i 1999 starta opp Márkomeannu – ein samisk kultur- og musikkfestival som vert arrangert i grenseområdet mellom Tjeldsund kommune i Troms og Evenes kommune i Nordland og som arbeider for å fremja markasamisk kultur.

Skåden har studert litteratur og har hovudfag i litteraturvitskap frå Universitetet i Tromsø. Han har òg ein mastergrad i britisk litteratur frå University of York.

Han er son av Asbjørg Skåden, som var lærer og sametingrepresentant 1997–2001.

Forfattarskap

I 2004 debuterte Sigbjørn Skåden som forfattar med det episke langdiktet Skuovvadeddjiid gonagas. Handlinga er henta frå ei samisk bygd i Ofotenregionen i mellomkrigstida. Diktet er laga over myten om den evige jøden, og følgjer den ungen, samiske mannen Jusup, som vender attende til heimbygda etter fleire år i Sør-Noreg. I 2005 var Skåden årets unge artist på Riddu Riđđu, der han framførte ei dramatisert oppsetning av diktet. I 2007 vart boka utgjeve på norsk med tittelen Skomakernes konge, gjendikta av han sjølv. Same år vart Skuovvadeddjiid gonagas nominert til Nordisk råds litteraturpris. I 2007 var han òg prologforfattar for Festspela i Nord-Noreg.

I november 2009 kom diktsamlinga Prekariáhta lávlla. Dikta følgjer dei samiske karakterane Debbie og Ian, som har fått namn etter Joy Division-vokalisten Ian Curtis og kona hans Deborah Curtis. I Prekariáhta lávlla blir det drege ei linje mellom samane si kulturpolitiske oppvakning på 70- og 80-talet og postpunkrørsla – ei musikkrørsle som oppstod i Nord-England på siste halvdel av 70-talet.

Hausten 2010 gjekk Skåden ut i det samiske ungdomsmagasinet Š og avsløra seg sjølv som forfattar av den anonymiserte bloggromanen Ihpil: Láhppon mánáid bestejeaddji. Boka utgjev seg for å vera ei attgjeving av ein blogg skrive av ei ung, lesbisk samejente som vart funne drukna i Tromsø hamn i desember 2007. Romanen vart skriven fortløpande som ein blogg hausten 2007, før han sommaren 2008 vart utgjeven i bokform etter bloggerens angivelege død. I bokutgjevinga er det den fiktive samejenta sitt bloggaralias «Ihpil» som står oppført som forfattar. Boka kom i norsk omsetjing i april 2010 med tittelen Ihpil: De fortapte barns frelser.

I 2012 gav han ut ei faktabarnebok om samar med tittelen Sámit/Samer. Boka er gjeven ut i to versjonar, på nordsamisk og norsk, i Cappelen Damms faktaløveserie.

Bibliografi

• Skuovvadeddjiid gonagas – lyrikk, Skániid girjie (2004)
  • Skomakernes konge – lyrikk, Skániid girjie (2007)
• Ihpil: Láhppon mánáid bestejeaddji – dagbokroman, Skániid girjie (2008)
  • Ihpil: De fortapte barns frelser – dagbokroman, Skániid girjie (2010)
• Prekariáhta lávlla – lyrikk, Skániid girjie (2009)
• Sámit/Samer – faktabok for barn, Cappelen Damm (2012)
• Våke over dem som sover – roman, Cappelen Damm (2014)
• Fugl – roman, Cappelen Damm (2019)

Som redaktør

• Riimiin rámiin - tornesamisk ungdomsantologi – Skániid girjie (2003)
• Samiske stedsnavn i Skánik/Skånland – Skániid girjie (2010)

Prisar og utmerkingar

• Havmannprisen (2014) for Vaka over dem som søv

Kjelder

• Presentasjon av Sigbjørn Skåden i Forfattarkatalogen på Nettsidene til forfattarsentrum

• Denne artikkelen bygger på «Sigbjørn Skåden» frå Wikipedia på bokmål, den 29. november 2020.