Wałbrzych
| Wałbrzych | |||
| by | |||
 Książborga/Fürstensteinborga i Wałbrzych.
| |||
|
|||
| Land |  Polen
| ||
|---|---|---|---|
| Fylke | Nederschlesiske voivodskap | ||
| Høgd | 350 m | ||
| Areal | 84,8 km² | ||
| Folketal | 104 401 (31. mars 2021)[1] | ||
| Grunnlagd | 800-talet | ||
| • Byrettar | 1400 | ||
| Postnummer | 58-300 til 58-309, 58-316 | ||
| Retningsnummer | +48 074 | ||
| Bilnummer | DB | ||
 Wałbrzych 50°46′00″N 16°17′00″E / 50.766666666667°N 16.283333333333°E | |||
| Wikimedia Commons: Wałbrzych | |||
Wałbrzych (tysk Waldenburg) er ein by i Nederschlesiske voivodskap sørvest i Polen. Frå 1975–1998 var han hovudstad i Wałbrzych voivodskap. Han ligg om lag 70 km sørvest for regionshovudstaden Wrocław og om lag 10 km frå grensa til Tsjekkia.
Historie
[endre | endre wikiteksten]Dei eldste skriftlege kjeldene om byen går tilbake til 1100-talet. Mellom 1100- og 1300-talet, under Piast-dynastiet vart Książborga (Fürstensteinborga), (polsk Zamek Książ) og festninga Nowy Dwór bygd. Waldenburg fekk byrettar på 1400-talet. Etter at Piast-familien døydde ut kom Waldenburg inn under dei schlesiske riddarfamiliane, først Schaffgotsche, seinare Czettritze og frå 1738, Hochberg-familien, eigarar av Fürstensteinborga fram til 1941. Kolgruvedrift i området vart nemnd for første gong i 1536. Waldenburg vart omforma til eit industrisenter i det austlege tyskland på byrjinga av 1800-talet, då kol- og veveindustrien blømde. I 1843 fekk byen første jernbanesamband, som knytte han til Breslau (Wrocław). Tidleg på 1900-talet vart det bygd eit glasverk og ein stor porselensfabrikk, som framleis er i drift i dag. I 1939 hadde byen om lag 65 000 innbyggjarar.
Byen kom relativt uskadd frå den andre verdskrigen og voks raskt etter krigen. På byrjinga av 1990-åra vart kolgruvene rundt byen stengd.
Kjelder
[endre | endre wikiteksten]- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 https://bdl.stat.gov.pl/api/v1/data/localities/by-unit/030210365011-0983681?var-id=1639616&format=jsonapi; vitjingsdato: 7. oktober 2022; filformat: JSON.
- Denne artikkelen bygger på «Wałbrzych» frå Wikipedia på engelsk, den 16. juni 2008.
