Dei store sjøane

For andre tydingar av oppslagsordet, sjå Dei store sjøane i Afrika.

Dei store sjøane
Dei store sjøane sett frå verdsrommet. Frå venstre: Superiorsjøen, Michigansjøen, Huronsjøen, Eriesjøen, Ontariosjøen.
Land	USA
Dei store sjøane 45.75°N 84°W / 45.75; -84
Wikimedia Commons: Great Lakes

Dei store sjøane er fellesnemninga på dei fem innsjøane Ontariosjøen, Eriesjøen, Øvresjøen (Lake Superior), Huronsjøen og Michigansjøen i grenseområdet mellom USA og Canada.

Sjøane er den største gruppa med ferskvassjøar i verda, er ein del av det største ferskvassystemet i verda. Innsjøane inneheld over 35 000 øyer og er kopla til havet gjennom eit system av sluser, kanalar og elver. Slusene er for smale for mange skip, noko som har avgrensa sjøfarten på sjøane. Trass i storleiken har dei ein tendens til å fryse til om vinteren.

Ein mykje mindre, sjette innsjø, St. Clairesjøen, mellom Huron og Erie er og ein del av det same ferskvassystemet, men blir ikkje rekna mellom dei store innsjøane.

Elvene i ferskvassystemet

Systemet inkluderer og elvene som bitt sjøane saman:

• St. Mary's River frå Øvresjøen til Huron
• St. Claire River frå Huron til St. Claire
• Detroitelva frå St. Claire til Erie
• Niagaraelva, med Niagarafalla frå Erie til Ontario

Michigansjøen er kopla til Huronsjøen gjennom Mackinacstredet. Desse to sjøane ligg like høgt over havet og er geologisk det same vatnmassivet, men er geografisk skilt og blir derfor rekna for å vere to sjøar. Ei halvøy og store øyer deler Huron i to delar; hovedsjøen og Georgian bay.

Utløp

Det viktigaste utløpet frå systemet er St. Lawrence-elva, som renn ut frå Ontariosjøen gjennom Quebec til Atlanterhavet. Eit utal elver renn inn i dette systemet, over 200 berre i Øvresjøen.

Nøkkeltal

Frå vest mot aust, den retninga vatnet generelt flyt, plasserer sjøane seg slik:

Namn	Overflate	Volum	Største djup	Høgde over havet	Grensar mot	Info
Superior	82.000 km²	12.232 km3	406 m	183 m	Ontario, Canada; Wisconsin, Minnesota, Michigan, USA.	Den største ferskvatnsjøen i verda målt ettert areal, nest størst i volum.
Michigan	57.750 km²	4.918 km3	281 m	177 m	Indiana, Wisconsin, Illinois, Michigan, USA	Den einaste som ligg fullstendig i USA. Same høgde over havet og eigentleg det same vatnmassivet som Huron, men de ligg geografisk skilt.
Huron	59.600 km²	3.538 km3	230 m	177 m	Michigan, USA; Ontario, Canada.	Den nest største. Inneheld Manitoulin Island, den største innsjøøya i verda.
Erie	24.000 km²	483 km3	? m	174 m	Ohio, New York, Pennsylvania, Michigan, Ontario.	Den minste i volum og den grunnaste.
Ontario	19.009 km²	1.639 km3	244 m	75 m	New York, USA; Ontario, Canada	Den minste overflata og ligg mykje lågare enn dei andre

Bakgrunnsstoff

Wikimedia Commons har multimedia som gjeld: Dei store sjøane