Gunnar Heiberg

Gunnar Heiberg
Statsborgarskap	Noreg
Fødd	18. november 1857 Oslo
Død	22. februar 1929 (71 år) Oslo
Yrke	journalist, lyrikar, skribent, skodespelforfattar, litteraturkritikar, teaterkritiker, sceneinstruktør, essayist
Far	Edvard Omsen Heiberg
Ektefelle	Didi Heiberg
Gunnar Heiberg på Commons

Gunnar Edvard Rode Heiberg (18. november 1857–22. februar 1929) var ein norsk forfattar og teaterleiar. Han markerte seg særleg som forfattar av skodespel, elles ein framifrå essayist. I si dikting var han samstundes subtil psykolog og fus stridsmann.

Virke

Heiberg slo i 1883 gjennom med skodespelet Tante Ulrikke. Stykket byggjer på minne frå sosialistmøte i hovudstaden og er ein lovsong til dei som trassig strider for ein idé enda om dei har «folkemeininga» mot seg. 1884–88 var han sjef for Den Nationale Scene i Bergen, arbeidde òg som journalist og kritikar. Med Kong Midas i 1890 vekte han mykje harme, då mange meinte hovudfiguren var ein karikatur av Bjørnstjerne Bjørnson, stykket vender seg mot altfor ihuga og ikkje ærlege sanningsseiarar. Sidan kom Kunstnere og Gerts have. Balkonen gav han ut i 1894, men vart ikkje sett opp på norske teater før 20 år seinare. I dei neste stykka, Det store lod, Folkeraadet, Harald Svans mor og Kjærlighed til næsten er politiske og sosiale tilhøve atter i sentrum for interessa. Heiberg vil vise korleis pengar kan skapa menneske om, han driv aristofansk gjøn med aktuell politikk, gjev hånske innsyn i umoralsk journalistikk, og piskar sjølvsykja. I 1904 kom Kjærlighedens tragedie, eit stykke om kjærleik som lagnadsmakt, ei kjensle som lyfter mennesket mot stjernene og støyper det i avgrunnen, djupast sett ein hyllest til livskreftene. I åra før unionsoppløysinga var Heiberg aktivt med i det politiske ordskiftet, han stridde for ei sterk stode mot Sverike og var vonbroten over Karlstad-forliket. I sorg og harme skreiv han Jeg vil værge mit land, vendt mot dei som fekk forliket i stand og vigt til Georg Stangs minne.

Heiberg var ein framifrå eassayist. Dei beste artiklane samla han i åtte essay-bøker. Eit utval av artiklane vart i 1951 trykt opp i Hugg og stikk.

Kjelder

• Johs. A. Dale sitt oppslag i Norsk Allkunnebok V.
• snl.no