Putto
Putto (italiensk for 'liten gut', fleirtal putti) er ei nemning for småbarn framstilte i italiensk kunst frå byrjinga av renessansen. Barna er ofte nakne, trinne og kan visast med eller utan venger.[1] Dei kan spela musikk, dansa, le eller gråta.[2]
Puttoane er eigentleg ei omforming av dei gotiske barneenglane, som igjen går tilbake til erotane frå antikken.[1] Dei blir også kalla for kjerubar, sjølv om dette opphavleg viser til ein anna type engel.
Historie[endre | endre wikiteksten]
.JPG)
Puttoar er eit klassisk motiv som ein særleg finn på barnesarkofagar frå 100-talet. Her er dei framstilte medan dei dansar, slost, tek del i idrett eller bakkanal og så bortetter. Tidlege kristne framstilte englar som puttoar.[3]
Renessansen[endre | endre wikiteksten]
Puttofiguren blei gjeninnført i kunsten under renessansen. Dette blir særleg tilskrive Donatello i Firenze 1420-åra, sjølv om dei også opptrer tidlegare. Jacopo della Quercia framstilte til dømes puttoar med kransar på minnesmerket sitt for Ilaria del Carretto i Lucca-katedralen frå 1406.[3] Frå denne tida opptredde puttoar både i religiøs og verdsleg kunst i Italia og frå starten av 1500-talet også i Nederland og Tyskland og i seinrenessansen i Frankrike. Dei best kjende kunstnarane som framstilte puttoar var Donatello og Rafael (med Giulio Romano og Giovanni da Udine).
Eit høgdepunkt for bruk av puttoar fann stad i Sør-Tyskland på midten av 1700-talet, der dei pryder mange fantastiske konstellasjonar av ornamentikk og stukk.
Bruken av puttoar blei også gjenoppliva på 1800-talet, då dei blei brukt i måleri av franske akademiske målarar, i Gustave Doré sine illustrasjonar til Orlando furioso, og til og med i reklame.
Galleri[endre | endre wikiteksten]
-
-
Madonna del Popolo av Federico Barocci -
Venusfest av Peter Paul Rubens -
Justitia av Luca Giordano -
Venus med puttoar. Måleri av François Boucher.
Kjelder[endre | endre wikiteksten]
- Denne artikkelen bygger på «Putto» frå Wikipedia på dansk, den 14. august 2018.
- Fotnotar
