Tula i Russland

	Tula
	Тула
	by
	Uspenskij-katedralen i Tula. Foto: Alexander Savin
Flagg	Våpenskjold
Land	Russland
Føderasjonssubjekt	Tula oblast
Høgd	170 m
Areal	146 km²
Folketal	466 609 (1. januar 2023)
Første gong nemnd	1146
• Bystatus	1146
Postnummer	300000–301505
Retningsnummer	(+7) 4872
Bilnummer	71
	; Tula; 54°12′00″N 37°37′00″E / 54.2°N 37.616666666667°E
	Wikimedia Commons: Tula

Tula (russisk Ту́ла) er ein by og administrativt senter i Tula oblast i Russland. Han ligg ved elva Upa, rundt 170 km sør for Moskva. Byen har om lag 470 000 innbyggjarar.

Tula er ein viktig industriby i Sentral-Russland.

Historie

Byen har eksistert i alle fall sidan 1300-talet. Nokre historikarar meiner at Tula er same bye som Taidula, nemnd i ei krønike i 1146.

I mellomalderen var Tula ei mindre festning ved grensa til Fyrstedømet Rjazan. Då byen kom under Storfyrstedømet Moskva vart det bygd ein kreml i stein, fullført i 1530. Den var ein nøkkelfestning i den russiske festningslinja Zasetsjnaja tsjerta og ho stod imot ei omleiring av tatarane i 1552. I 1607 inntok Ivan Bolotnikov og hans støttespelarar citadellet og motstod ei fire månader lang omleiring av armeen til tsaren. På 1700-talet vart enkelte delar av kremlmurane rive ned.

I 1712 vart Tula vitja av Peter den store som gav Demidov-smedane i oppdrag å bygge den første våpenfabrikken i Russland. Nokre tiår seinare vart Tula av Demidovane omgjort til det største senteret for jernfabrikkar i Aust-Europa. Det eldste museet i byen, som viser våpna si historie, vart opna av Demidovane i 1724. Den første fabrikken for industriell produksjon av samovarar vart òg oppretta der på 1700-talet. Etter at Demidovane flytta senteret for produksjon sin til Ural, heldt byen fram som eit senter for tungindustri, spesielt innan våpenproduksjon.

Under den andre verdskrigen var våpenproduksjon i byen særs viktig. Tula vart mål for ein tysk offensiv, frå 24. oktober til 5. desember 1941, for å bryte den sovjetiske motstanden i Moskvaområdet. Den tungt festningssikra byen klarte seg derimot og Guderian sin Andre panserarme vart stoppa nær Tula. Byen sikra sørflanken under det sovjetiske forsvaret av Moskva og den etterfølgjande motoffensiven. For dette vart byen etter krigen erklært helteby.

Attraksjonar

Den mest populære turistattraksjonen i Tula er Jasnaja Poljana, heimen og gravstaden til forfattaren Leo Tolstoj. Det ligg fjorten kilometer sørvest for byen. Det var her Tolstoj skreiv dei kjende romanane Krig og fred og Anna Karenina.