Unalaska-øya
| Unalaska Nawan-Alaxsxa | |||
| øy | |||
 Cape Aiak på sørkysten av Unalaska fotografert i juli.
| |||
| Land |  USA
| ||
|---|---|---|---|
| Stat | Alaska | ||
| Del av | Fox Islands | ||
| Lengd | 128 km | ||
| Breidd | 56 km | ||
| Areal | 2 722 km² | ||
| Folketal | 1 759 | ||
 Unalaska-øya 53°40′24″N 166°38′54″W / 53.6733333°N 166.6483333°W | |||
 Kart som viser Unalaska-øya.
| |||
 | |||
| Wikimedia Commons: Unalaska Island | |||
Unalaska (aleutisk Nawan-Alaxsxa[1]) er ei øy i Fox Islands som er del av den større øygruppa Aleutane i Alaska. Unalaska er den nest største øya i Fox Islands og i Aleutane. Byen Unalaska ligg på delar av øya og naboøya Amaknak Island, der ein også finn hamna Dutch Harbor. Innbyggjartalet på øya om ein ikkje tek med innbyggjarane på Amaknak er ifølgje folketeljinga frå 2000 på 1 759.
Øya har eit areal på 2 720 km²; ho er 127,8 km lang og 55,9 km brei. Kystlina skil seg merkbart frå den til andre større øyar i Aleutane, med talrike bukter og nes. Tre lange, store bukter skjer seg inn i øya: Beaver Inlet, Unalaska Bay og Makushin Bay. Terrenget på øya er fjellendt, og høgare område er delt av snø gjennom store delar av året..[2]
«Unalaska» er eit innfødd aleutisk namn. Det finst fleire teoriar om opphavet til namnet, men den mest trulege er at det er ei omforming av det russiske Ounalasjka som igjen kjem frå aleutisk for 'nær fastlandet', nawan Alaskax.
Historie
[endre | endre wikiteksten]Øya blei oppdaga av europearar då Vitus Bering kom hit i 1741. Det blei grunnlagd ei russisk busetjing her i 1759, men denne blei øydelagd fire år seinare av aleutar, saman med fire handelsskip.162 russarar blei drepne. Dei overlevande forskansa seg fram til 1764, då dei fekk forsterkningar. Hendinga førte til blodige straffereaksjonar mot aleutane, der rundt 5000 menneske blei drepne.
I 1788 utforska ein ekspedisjon leia av Esteban José Martínez og Gonzalo López de Haro kysten av Alaska til Unalaska-øya. Dette var den vestlegaste utforskinga spanjolar nokon gong gjorde i regionen.[3]
Også i 1788 kom den engelske utforskaren James Cook til øya. Han omtalte henne som «Oonalashka» i dagboka si.[4]
8. desember 2004 grunnstøtte det malaysiske lasteskipet «Selendang Ayu» ved øya og forårsaka eit større oljeutslepp.
Kjelder
[endre | endre wikiteksten]- ↑ Bergsland, K. (1994). Aleut Dictionary. Fairbanks: Alaska Native Language Center.
- ↑ US Coast Pilot 9, Chapter 7, Aleutian Islands (PDF), arkivert frå originalen (PDF) 27. mai 2010, henta 10. august 2016
- ↑ Hayes, Derek (1999). Historical Atlas of the Pacific Northwest: Maps of exploration and Discovery. Sasquatch Books. s. 67. ISBN 1-57061-215-3.
- ↑ Encyclopedia Britannica Third Edition, 1797 Volume 13 article Oonalashka, and Volume 5 article Cook, James.
- Denne artikkelen bygger på «Unalaska Island» frå Wikipedia på engelsk, den 10. august 2016.
