Hopp til innhald

Wikipedia:Vekas artikkel/Veke 22, 2010

Frå Wikipedia – det frie oppslagsverket
Både Forkynnaren og Ordstøka i Bibelen inneheld visdomsord tillagt kong Salomo. Bildet viser eit sitat frå Forkynnaren 10, 8 gjengjeve i ein tyskspråklig biletbibel frå 1751: Den som grev ei grav, kan sjølv detta nedi; den som riv ein mur, kan ormen bita.

Ordtak er korte, velformulerte og poengterte setningar som på ein konkret måte uttrykkjer livsvisdom, allmenngyldige sanningar, røynsler, levereglar eller vurderingar av forskjellig slag. Omgrepet «ordtak» vert særleg brukt om folkelege uttrykk utan kjend forfattar. Dei kan vere internasjonale, nasjonale og regionale, og finst i ei nærast uendeleg mengd og variantar.

Fullkomne ordtak er slike som gjev ei sjølvstendig meining, utan å trenge noka vidare forklåring. Ufullkomne ordtak eller munnhell er talemåtar som ikkje gjev full meining åleine, men som stør seg til det som før er sagt i samtalen. Nokre av desse nemner opphavsmannen, og slike vert kalla hermestev eller hermer. Innhaldet i eit fullkomme ordtak er gjerne ein viss observasjon eller ei røynsle, framsagt med så få ord som råd, i ei form som festar seg i minnet, og som kan takast opp att utan forandring. Det inneber at ordtaka ofte har god ordrytme, rim, helst då bokstavrim, og ei dobbel tyding som både gjeld bokstavleg og biletleg. Les meir …