Yang di-Pertuan Agong
.JPG)
Yang di-Pertuan Agong er den malayiske tittelen til statssjefen i valmonarkiet Malaysia, vanlegvis omsett til konge.[1] Tittelen blei innført då Malaya-føderasjonen blei sjølvstendig i 1957 og ein ny grunnlov gjorde landet til eit konstitusjonelt monarki med ein vald konge som tenestegjer i ein periode på fem år. Ordninga blei halden ved like då den utvida forbundsstaten Malaysia blei til i 1963.
Grunnloven av 1957 nedfeller funksjonen og fullmaktene til Yang di-Pertuan Agong i del 4, kapittel 1.[2] Kongen blir vald av og blant herskarane i dei delstatane i Malaysia som er monarki, det vil seia sultanatene Johor, Kedah, Kelantan, Pahang, Perak, Selangor og Terengganu, rajadømet Perlis og Negeri Sembilan, der herskaren har tittelen Yang di-Pertuan Besar. Herskarane i desse statane utgjer, såen med delstatsoverhovuda (Yang di-Pertua Negeri) i dei fire andre statane, Herskarkonferansen (Majlis Raja-Raja). Herskarkonferansen utfører valet av Yang di-Pertuan Agong, men utan deltaking frå Yang di-Pertua Negeri.[3]
Liste over monarkar av Malaysia[endre | endre wikiteksten]
Lista omfattar monarkar som har vore monark i Malaysia frå landet blei sjølvstendig i 1957.[4]
| # | Namn | Stat | Regjeringstid | Fødd | Død |
|---|---|---|---|---|---|
| 1 | Abdul Rahman | Negeri Sembilan | 1957–1960 | 1895 | 1960 |
| 2 | Hisamuddin Alam Shah | Selangor | 1960 | 1898 | 1960 |
| 3 | Syed Harun Putra | Perlis | 1960–1965 | 1920 | 2000 |
| 4 | Ismail Nasiruddin Shah | Terengganu | 1965–1970 | 1907 | 1979 |
| 5 | Abdul Halim Mu'adzam Shah | Kedah | 1970–1975 | 1927 | |
| 6 | Yahya Petra | Kelantan | 1975–1979 | 1917 | 1979 |
| 7 | Ahmad Shah Al-Mustain Billah | Pahang | 1979–1984 | 1930 | |
| 8 | Iskandar | Johor | 1984–1989 | 1932 | |
| 9 | Azlan Muhibbuddin Shah | Perak | 1989–1994 | 1928 | |
| 10 | Jaafar | Negeri Sembilan | 1994–1999 | 1922 | |
| 11 | Salahuddin Abdul Aziz | Selangor | 1999–2001 | 1922 | 2001 |
| 12 | Syed Sirajuddin | Perlis | 2001–2006 | 1943 | |
| 13 | Mizan Zainal Abidin | Terengganu | 2006–2011 | 1962 | |
| 14 | Abdul Halim Mu'adzam Shah | Kedah | 2011–2016 | 1927 | |
| 15 | Muhammad V av Kelantan | Kelantan | 2016– | 1969 |
Kjelder[endre | endre wikiteksten]
- ↑ Tittelen Yang di-Pertuan Agong kan også omsetjast som «han som er blitt herre», jf. «På tur for norsk næringsliv», Aftenposten, 8. mars 2010, oppdatert 12. oktober 2011.
- ↑ Constitution of Malaysia 1957, Commonwealth Legal Information Institute.
- ↑ The Rulers of Malaysia, bd. 16 i The Encyclopedia of Malaysia, Archipelago Press, 2011, s. 169.
- ↑ Malaysia hos rulers.org
- Denne artikkelen bygger på «Yang di-Pertuan Agong» frå Wikipedia på bokmål, og «Liste over Malaysias monarker» frå Wikipedia på bokmål den 12. mai 2018.