Blokkforkasting
Blokkforkasting er landformer (fjell, åsar, ryggar osv.) som oppstår når store område av grunnfjellet vert broten opp av forkastingar slik at store delar av jordskorpa vert vertikalt forskyvd.
Vertikale rørsler i blokkene som oppstår, og som stundom har vippa, kan føre til høge skrentar. Desse fjella oppstår nård jordskorpa vert strekt og forlenga av spenningskrefter. Blokkforkastingane oppstår ofte i lag med riftdalar, som er ein annan indikasjon på spenningskrefter.
Dei oppløfta blokkene vert kalla blokkfjell eller horst. Mellomliggande blokker som har falle ned vert kalla graben. Desse kan danne små eller omfattande riftdalar. Dette er landskap ein kan sjå i Aust-Afrika, Vogesane, Basin and Range-området i det vestlege Nord_Amerika, sør i det sentrale New England, Rhindalen og i området kring Oslo og dei djupare delane av undergrunnen under Nordsjøen.
To typar blokkfjell vert løfta og vippa. Vippa former for blokkfjell har ofte ei slakt hellande side på den eine sida og ein langt brattare skrent på andre sida. Dette er vanleg vest i Nord-Amerika. Når blokkene vert løfta i forhold til kvarandre får ein horst- og graben-terreng, som ein kan sjå i Nord-Europa. Slike fjellformer har to bratte sider på begge sider.
Sjå òg
[endre | endre wikiteksten]Kjelder
[endre | endre wikiteksten]- Denne artikkelen bygger på «Fault-block mountain» frå Wikipedia på engelsk, den 25. februar 2010.
- Wikipedia på engelsk oppgav desse kjeldene:
- Plummer, Charles, David McGeary og Diane Carlson. Physical Geology 8. utg. McGraw-Hill, Boston, 1999.
- Monroe, James S. og Reed Wicander. The Changing Earth: Exploring Geology and Evolution. 2nd educational Belmont: Wadsworth Publishing Company, 1997. ISBN 0-314-09577-2 (s. 234,-8)
Bakgrunnsstoff
[endre | endre wikiteksten]- http://www.universetoday.com/guide-to-space/earth/fault-block-mountains/
- http://science.jrank.org/pages/2667/Fault-Mountain-building-by-small-movements-along-faults.html Fault - Mountain-building By Small Movements Along Faults