York
| York | |||
| by | |||
.jpg) Flyfoto av York, med York Minster i midten | |||
|
|||
| Motto: Let the Banner of York Fly High | |||
| Kallenamn: Capital of the North | |||
| Land |  England | ||
|---|---|---|---|
| Region | North Yorkshire | ||
| Distrikt | Sameint styresmakt | ||
| Areal | 271,94 km² | ||
| Folketal | 208 400 (2016) | ||
| Grunnlagd | som Eboracum kring 71 evt. | ||
| Postnummer | YO | ||
| Retningsnummer | 01904 | ||
 York 53°57′00″N 1°05′00″W / 53.95°N 1.0833333333333°W | |||
| Wikimedia Commons: York, England | |||
York er ein by nord i England. Byen er kjend for å ha mange bevarte historiske byggverk, mellom anna ein nokså fullstendig bymur. Han var hovudstad i vikingkongedømet Jorvik.
Byen ligg på møtepunktet mellom elvane Ouse og Foss. York har tradisjonelt vore hovudbyen i grevskapet Yorkshire. Han er i dag ei sameint styresmakt i det seremonielle grevskapet North Yorkshire.
Historie
[endre | endre wikiteksten]Byen blei grunnlagd som eit romersk fort i år 71. Som Eboracum blei det ein viktig militærbase, og to romerske keisarar døydde her: Septimius Severus i 211 og Constantius Chlorus i 306.
Etter at romarane trekte seg tilbake, blei staden brukt som handelshamn av angelsaksarane, og kalla Eoforwic. Men i november 866 blei han teken av ein "stor vikinghær", fortel angelsaksiske krønikeskrivarar. Vikingane gjorde han til hovudstaden i eit stort kongerike kalla Jorvik, og byen blomstra.
I 954 blei den siste vikingkongen, Eirik Blodøks, utvist frå riket, og det blei innlemma i den nylaga angelsaksiske staten. Men ein kan framleis sjå spor etter dei norrøne innbyggjarane, som i namna på gatene, som gjerne heiter noko med "gate", til dømes Micklegate ('Storgata').
Verdt å sjå
[endre | endre wikiteksten]York har fleire gamle bygg, som Clifford Tower, eit forsvarstårn på ein bakketopp, og York Minster, som er den største mellomalderdomkyrkja i England. Saman med bymuren og dei bevarte mellomaldergatene gjer desse byen til eit trekkplaster for turistar. I tillegg har York eit rikt gateliv, som organiserte turar med spøkjelsesforteljingar og diverse gateunderhaldning.
Det ligg òg mange museum i byen, mellom anna Yorkshire Museum, jarnbanemuséet National Railway Museum, skrekkmuséet York Dungeon, og vikingmuséet Jorvik Viking Centre.
Kjelder
[endre | endre wikiteksten]- Denne artikkelen bygger på «York» frå Wikipedia på bokmål, og «York» frå Wikipedia på engelsk den 8. november 2005.
- Denne artikkelen bygger på «Jorvik» frå Wikipedia på engelsk, den 8. november 2005.
- http://www.york.ac.uk/inst/cms/centre/about.htm Arkivert 2005-10-31 ved Wayback Machine.
