Heilage Cecilia
| Heilage Cecilia | |
 Sankta Cecilia måla av Simon Vouet. | |
| Fødd | ca. 200 |
|---|---|
| Fødestad | Roma |
| Daud | ca. 230 |
| Dødsstad | Roma |
| Yrke | musikar |
| Helgendag | 22. november |
.jpg)
Heilage Cecilia er ein kristen helgen som leid martyrdøden tidleg på 200-talet, truleg i år 230.[1] Ho er vernehelgen for musikarar og blinde.
Cecilia er rekna som helgen i katolsk og ortodoks kristendom og i delar av den anglikanske kyrkja. Minnedagen hennar er 22. november.[2]
Biografi[endre | endre wikiteksten]
Det finst ikkje sikre historiske opplysingar om Cecilia. Det kan ha levd fleire personar med dette namnet i antikken som blei æra som heilage i den tidlege kyrkja. Helgensoga som ettekvart blei fortald om Cecilia seier at ho kom frå ein kristen senatorfamilie i Roma, og blei gift bort til ein heidensk adelsmann, Valerianus, som ho overtalte til å leva i eit kysk samliv ved å fortelja at ein engel vakta over kroppen hennar. Etter at maken blei kristna av pave Urban I skal paret ha blitt krona med roser og liljer av engelen. Ifølgje den same soga skal paret ha lidd martyrdøden seinare under kristenforfølgingane. Bødlane mislukkast i å drukna henne i badet hennar, og halshogg henne i staden.
Før ho døydde, og medviten om at ho snart kom til å døy, skal Cecilia ha ordna det slik at heimen hennar blei gjort om til ein stad for gudstenester.
Leivningane hennar blei først lagde i Sankt Calixtus katakomber, der Urban I skal ha teke dei. Sidan 800-talet har relikviane hennar vore i basilikaen Santa Cecilia i Trastevere i Roma.[1]
Framstilling og tilknyting[endre | endre wikiteksten]
Cecilia er blitt feira som helgen sidan omlag 300-talet.[3]
Sidan renessansen har Cecilia ofte blitt framstilt med eit orgel[1] ein bratsj[4] eller eit anna musikkinstrument i bildekunst.
I kulturen[endre | endre wikiteksten]
I 1855 skreiv komponisten Charles Gounod ei messe til Sankta Cecilia.[5]
- Den katolske kyrkja i Sverige nytte ei songbok som heiter Cecilia.
- Lotta Pedersen og Göran Folkestad kom på andre plass i Melodifestivalen 1984 med songen «Sankta Cecilia».
Kor som syng kyrkjemusikk kan ha namn etter heilage Cecilia, som «Ceciliakören» i Svenska kyrkan.
Kjelder[endre | endre wikiteksten]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 Bonniers stora lexikon, På CD-rom 2000
- ↑ Encyclopædia Britannica si 11. utgåve artikkel «Cecilia, Saint», eit leksikon som i dag er offentleg eigedom.
- ↑ Kirsch, Johann Peter. "St. Cecilia", The Catholic Encyclopedia. Vol. 3. New York: Robert Appleton Company, 1908. 24. april 2013.
- ↑ Media, Franciscan (22. november 2015), «Saint Cecilia», Franciscan Media (på engelsk), arkivert frå originalen 2019-11-16, henta 24. november 2019
- ↑ Charles Gounod, Masses..., henta 29. april 2008
- «St. Cecilia». Catholic Encyclopedia. New Advent. Henta 23 november 2017.
- «Santa Cecilia, vergine e martire». Santi e Beati. Henta 23 november 2017.
- Farmer, David Hugh: The Oxford Dictionary of Saints, Oxford University Press, Oxford 1992, Oxford Reference (engelska), s. 91–92. ISBN 0-19-283069-4.
- The Book of Saints: A Dictionary of Servants of God. 6th ed. London: Cassell 1994. ISBN 0-304-34357-9
- Denne artikkelen bygger på «Saint Cecilia» frå Wikipedia på engelsk, og «Cecilia (helgon)» frå Wikipedia på svensk den 24. november 2019.
