Kondensator

Kondesatorar av ulike typar og storleikar.

Ein kondensator er ein elektronisk komponent som lagrar energi i eit elektrisk felt mellom to vanlegvis metalliske «plater» med like stor og ulikt retta ladning. Ein kondensator vert til dømes laga ved å rulle to metallfilmar saman med ein isolator (eit dieletrika) mellom filmane.

Fysiske samanhengar

Ein kondensator vil hindre likestraum (DC) å passere gjennom seg sidan dei to tilkoplingspunkta til kondensatoren ikkje har galvanisk kontakt. Soleis kan ein kondensator brukast til å fjerna likestraumskomponenten frå eit signal. Om ein kondensator vert utsett for vekselstraum (AC) med høg frekvens, vil ladningen mellom platene i kondensatoren svinge fram og tilbake slik at det ser ut som om kondensatoren oppfører seg som ei kortslutning. Ved å utnytte desse to eigenskapane kan ein bruke ein kondensator til å forme eit elektrisk signal.

Kapasitans

Evna til å lagra elektrisitet vert kalla kapasitans. Det er kapasitansen til ein kondensator ein utnyttar i elektroniske kretsar. Denne er gjeven av samanhengen

$C={\frac {Q}{V}}$, der $C$ er kapasitansen i Farad, $Q$ er ladningen mellom platene, $V$ er spenninga (eller potensialforskjellen) mellom platene.

Lagra energi

Energien i Joule lagra i ein kondensator er gjeven av denne likninga

$E_{\mathrm {lagra} }={\frac {1}{2}}CV^{2}$

Bruksområde

Impedansen til ein kondensator $Z_{c}=-j/\omega C$, der $\omega =2\pi f$, der $f$ er frekvensen i Hz. Ein kondensator blokkerer difor likestraum og slepp gjennom høgfrekvente signal.

• Koplingskondensator: Ein kondensator kopla i serie vert ofte nytta for å blokkera likespenningssignal og sleppa gjennom høgfrekvente signal. Ein slik kondensator vert kalla ein kopplingskondensator.

• Filterere: Innan signalhandsaming vert kondensatorar nytta til å laga både passive- og aktive filtere. Kondensatorar er mindre utsett for å verta påverka av elektrisk støy enn spolar og vert difor føretrekte i filter|aktive filtere (i passive filtere med orden større enn ein kjem ein ikkje unna spolar).

• Glattekondensator: I elektonisk utstyr står det alltid ein stor kondensator mellom forsyningsspenninga og jord, rett etter likerettarane, fyrst og fremst for å fjerna rippel, men òg høgfrekvent støy frå likerettarane. Når kondensatorar vert nytta på denne måten, kallar ein dei for avkoplingskondensatorar.

Ulike typar kondensatorar

• Elektrolytt
• Tantalium
• Keramisk
• Polyester