Matti Aikio
| Matti Aikio | |
 | |
| Nasjonalitet | Norsk |
| Statsborgarskap | Noreg |
| Fødd | 18. juni 1929 Karasjok |
| Død |
29. august 1929 (57 år) |
| Yrke | Lærar, forfattar |
| Språk | nordsamisk |
| Periode | 1904-1929 |
| Debut | Kong Akab |
Matti Aikio (18. juni 1872–25. juli 1929), eigentleg Mathis Isachsen, var den første samiske forfattaren i Noreg.
Matti Aikio vart fødd og døydde i Karasjok. Han var son av ein lærar. Aikkio studerte mellom anna pedagogikk i Trondheim, og arbeidde som lærar mellom 1896 og 1906 i Finnmark og Sør-Noreg.
Aikio lærte seg norsk først i 1890, som 18-åring. Romanane og dramaa sine skreiv han på norsk. Han gjev eit nøyaktig bilete av den harde kvardagen til den samiske minoriteten, og kampen dei fører for eigen identitet og sjølvstende.
Frå 1921 vart Aikio statsstipendiat.
Bibliografi
[endre | endre wikiteksten]- 1904 – Kong Akab
- 1906 – I Dyreskind (omsett til samisk 2003: Náhkehasat)
- 1907 – Ginunga-Gap
- 1911 – Hebræerens Søn
- 1912 – Polarlandsbreve og andre
- 1918 – Hyrdernes Kapel
- 1920 – Gustav Vigeland
- 1929 – Bygden på Elvenesset
Kjelder
[endre | endre wikiteksten]- Denne artikkelen bygger på «Matti Aikio» frå Wikipedia på tysk, den 6. november 2006.
Bakgrunnsstoff
[endre | endre wikiteksten]Bibliografi
[endre | endre wikiteksten]- Digitaliserte bøker av Matti Aikio hjå Nasjonalbiblioteket
- Matti Aikio i Biblioteksøk
Litteratur
[endre | endre wikiteksten]- Gjengset, Gunnar H. (1980). Matti Aikio - Samenes dikter?. Tromsø: [G. H. Gjengset].
- Gjengset, Gunnar H.: «Matti Aikio» i Norsk Biografisk Leksikon
- Nissen, Kristian 1953: Matti Aikio. En norsk forfatter av samisk ætt Sámi ællin: Sámi særvi jakkigirj'i. s. 75-84.
- Thorsen, Audun. Matti Aikio - ein studie i rasepsykologi, i Kirke og Kultur, 1964 vol. 69 nr. 9, s. 538-548