Scheelitt

Scheelitt
Generelt
Kategori	Wolframatmineral
Kjemisk formel	CaWO4
Strunz-klassifisering	07.GA.05
Krystallsymmetri	Tetragonal 4/m
Einingscelle	a = 5.2429(3) Å, c = 11.3737(6) Å; Z=4
Identifikasjon
Farge	fargelaus, kvit, grå, brun, bleik gul, guloransje, bleik tonar av oransje, raud, grøn; kan vere stripete
Krystallform	Pseudo-åttesidig, massive, skiveforma, korna
Krystallsystem	Tetragonal - Dipyramidal
Tvilling	Vanleg, penetrerings- og kontakttvillingar, komposisjonsplane {110} eller {001}
Kløyv	på {101}, tydeleg; på {112}, forstyrra; på {001}, utydeleg
Brot	Undermuslig til ujamn
Fastleik	Sprø
Mohs hardleiksskala	4.5-5
Glans	glasaktig til adamantin
Strekfarge	Kvit
Transparens	Gjennomsiktig til ugjennomsiktig
Spesifikk vekt	5.9–6.1
Optiske eigenskapar
Optiske eigenskapar	Einaksa (+)
Brytingsindeks	nω = 1.918 - 1.921 nε = 1.935 - 1.938
Dobbeltbryting	δ = 0.017
Pleokroisme	Avgjort dikorisk i gul (gul til oransje-brun)
Smeltbarheit	Med vanskar
Oppløyselegheit	Oppløyseleg i syrer
Andre eigenskapar	fluorescens under kortbølgja UV er lyseblå, blåkvit til gul. Prøvar med meir molybden fluorescer kvit til gul, liknande powellitt. Stundom raud fluorescens under mellombølgje UV.
Kjelder

Scheelitt er eit oftast grått, gulkvitt eller brunt mineral og ein viktig wolfram-malm. Kjemisk sett er det eit kalsiumwolframat, CaWO₄ som krystalliserer tetragonalt. Det er særs tungt og tettleiken er kring 6 g/cm³. Det fluorescerer kraftig i ultrafiolett ljos, frå blåkvitt for rein scheelitt til sterkt gult med aukande molybdeninnhald (isomorf blandbarheit med powellitt, CaMoO₄).

Scheelitt vart først skildra i 1781 etter ein førekomst i Bispbergs klack i Säter i Dalarna i Sverige, og kalla opp etter Carl Wilhelm Scheele (1742–1786).

I Noreg er det kjent frå mellom anna Ørsdalen i Bjerkreim (saman med wolframitt) der det tidlegare var gruvedrift og frå einskilde molybdenittførekomstar. Mineralet er dessutan ganske utbreidd i kontaktsonene til Oslofeltet (Skreia, Grua, Eikeren). Spesielt store krystall er kjent frå Korea og Kina.

Kjelder

• Scheelitt. (14. februar 2009). I Store norske leksikon. Henta 14. februar 2014 frå http://snl.no/scheelitt.