Weisshorn: Skilnad mellom versjonar

Frå Wikipedia – det frie oppslagsverket
Gå gjennom historikken
← Eldre endringNyare endring →
Sletta innhald Nytt innhald
VisuellWikitekst
s '
ymse
Line 1: Line 1:
{{Infoboks fjell
{{Geoboks|fjell
| namn = Weisshorn
| bilete =Weisshorn3.jpg
| bilete = Weisshorn3.jpg
| biletstorleik = 275px
| bilettekst = Weisshorn sett frå [[Barrhorn]]
| bilettekst = Nordsida av Weisshorn frå [[Barrhorn]]
| høgdenivå = 4506
| høgd = 4 505 m
| kart = Switzerland location map.svg
| land = {{SUI}} Sveits
| primærfaktor = 1235
⚫
| fjellkjede = [[Wallis-Alpane]]
| primærfaktor = 1239 m
| primærfaktor merknad = mot [[Monte Rosa]]
| map = Sveits relief
| koordinatar ={{koord|46|5|6|N|7|42|58|E|vising=pålinje,tittel|type:mountain_region:FR}}
| karttekst = Plasseringa i Sveits
| type =
| region = [[Valais]]| land = Sveits| regiontype = [[Kantonar i Sveits|Kanton]]
| alder =
⚫
| fjellkjede = [[Wallis-Alpane]]
| siste utbrot =
| lat_d = 46 | lat_m = 06 | lat_s = 06 | lat_NS = N
⚫
| først til topps = 19. august 1861
| long_d = 7 | long_m = 42 | long_s = 58 | long_EW = E
| lettrute =
| kartposisjon = Sveits
⚫
| stiging_dato = 19. august 1861
| stiging = John Tyndall| stiging1 = J.J. Bennen| stiging2 = Ulrich Wenger
| tilkomst = klatring
}}
}}

'''Weisshorn''' er eit 4 505 meter høgt fjell i [[Wallis-Alpane]] i [[Sveits]], i kantonen [[Valais]].
'''Weisshorn''' er eit 4 505 meter høgt fjell i [[Wallis-Alpane]] i [[Sveits]], i kantonen [[Valais]].


I april og mai 1991 fann to påfylgjande steinras stad ved landsbyen Randa på austsida av massivet.
I april og mai 1991 fann to påfølgjande steinras stad ved landsbyen [[Randa]] på austsida av massivet.


==Geografi==
==Geografi==
Line 50: Line 53:
Weisshorn kan klivast frå Bishorn via nordryggen, med avgang frå Cabane de Tracuit ovan om Zinal. Fyrste tre timane består av relativt grei gange over breen og fører til toppen av Bishorn. Den andre delen av oppstiginga er svært utsett og tek nye fem timar, herunder bestiging av Grand Gendarme.
Weisshorn kan klivast frå Bishorn via nordryggen, med avgang frå Cabane de Tracuit ovan om Zinal. Fyrste tre timane består av relativt grei gange over breen og fører til toppen av Bishorn. Den andre delen av oppstiginga er svært utsett og tek nye fem timar, herunder bestiging av Grand Gendarme.


==Kjelder==
⚫
[[Kategori:Fjell i Alpane]]
⚫
[[Kategori:Fjell i Sveits]]

<div class="references-small">
<div class="references-small">
*''Denne artikkelen bygger på «[[:en:Weisshorn|Weisshorn]]» frå {{Wikipedia-utgåve|en}}, den 18. november 2009.''
*''Denne artikkelen bygger på «[[:en:Weisshorn|Weisshorn]]» frå {{Wikipedia-utgåve|en}}, den 18. november 2009.''
</div>
</div>

== Bakgrunnsstoff ==
* [http://www.summitpost.org/mountain/rock/150253/weisshorn.html Weisshorn på SummitPost]
* [http://www.peakware.com peaks.html?pk=265 Weisshorn på PeakWare]
* [http://www.mountwiki.com wiki/view/Weisshorn Weisshorn på MountWiki]
* [http://www.fotogalerien.ch/index.php?gallery=11&&lang=2&pct=18 Weisshorn frå nord]
* [http://www.fotogalerien.ch/index.php?gallery=40&&lang=2&pct=3 Weisshorn frå sør]
* [http://www.caingram.info/Weisshorn.htm Bilete av Weisshorn]
* [http://www.sac.ch/ The Swiss Alpine Club (SAC)]

⚫
[[Kategori:Fjell i Alpane]]
⚫
[[Kategori:Fjell i Sveits]]
[[Kategori:Fjell i Valais]]

<!--interwiki (no, sv, da first; then other languages alphabetically by name)-->
<!--interwiki (no, sv, da first; then other languages alphabetically by name)-->


Versjonen frå 13. februar 2012 kl. 16:06

Weisshorn
fjell
Nordsida av Weisshorn frå Barrhorn
Land  Sveits
Kanton Valais
Fjellkjede Wallis-Alpane
Høgd 4 506 moh.
Primærfaktor 1 235 m ↓  mot Monte Rosa
Koordinatar 46°06′06″N 7°42′58″E / 46.10167°N 7.71611°E / 46.10167; 7.71611
Lettast tilkomst klatring
Førstestiging John Tyndall
 - dato 19. august 1861
Kart
Weisshorn
46°06′06″N 7°42′58″E / 46.101666666667°N 7.7161111111111°E / 46.101666666667; 7.7161111111111
Plasseringa i Sveits
Plasseringa i Sveits
Plasseringa i Sveits
Wikimedia Commons: Weisshorn VS

Weisshorn er eit 4 505 meter høgt fjell i Wallis-Alpane i Sveits, i kantonen Valais.

I april og mai 1991 fann to påfølgjande steinras stad ved landsbyen Randa på austsida av massivet.

Geografi

Weisshorn ligg på ei nord-sør-gåande fjellrekke som skil dalen Val d'Anniviers i vest frå Mattertal i aust. Etter Dom er Weisshorn den nest høgste alpetoppen som i sin heilskap ligg heilt utanfor hovudfjellkjeda I Alpane og som på begge sider høyrer til elva Rhone sitt nedslagsfelt. Fjellet har frå tre kantar form som ei pyramide. Nordaustsida er bredekt medan vest- og sørsidene består av mestedelen nake berg. Fjellet er langs nordegga knytt til Bishorn (4 153 m), på denne egga ligg også Grand Gendarme (4 331 m).

Weisshorn-massivet er delvis bredekt: Turtmanngletscher og Bruneggletscher nord for toppen av Bishorn og Momingletscher i vest.

Weisshorn er ein av mange tindar som ligg kring Zermatt-distriktet, saman med Dent Blanche, Dent d'Hérens, Matterhorn og Monte Rosa.

Geologi

Weisshorn er det øvste punktet i Dent Blanche nappe, ei klippe som høyrer til dei austroalpine nappes. Fjellet består av gneisar; på vestsida er sedimentære bergartar frå krittida innblanda.

Søraustsida av Weisshorn (Schaligrat til venstre, austegga til høgre) ris over Schaligletscher

Klatresoge

Fjellet vart klive fyrste gongen den 19. august 1861 av den 29 år gamle fysikaren John Tyndall, og fjellførarane J. J. Bennen og Ulrich Wenger. Vegen dei vandra fell saman med normalruta for dagens klatrarar av fjellet. Ein startar frå Weisshorn-hytta og kliv opp austryggen.

I 1877 vart ei anna rute opna av W. E. Davidson, J. W. Hartley, H. S. Hoare, P. Rubi, J. Juan og A. Pollinger. Etter å ha klatra den nedre delen av søraustsida ovan om Schaligletscher, nådde dei Schaligrat (sørvestryggen) og heldt fram til toppen. Heile ryggen vart fyrst klatra i 1895 av J. M. Biner, A. Imboden og E. Broome. Søraustsida vart klatra heile vegen i 1906 av Geoffrey Winthrop Young, V. J. Ryan, Lochmatter og P. Knubel.

Den snø- og isdekte nordaustsida vart fyrste gongen kliven i 1871 av J. H. Kitson samt fjellførarane Christian Almer og sonen hans. Almer ynskte å nå toppen i nitida på føremiddagem, samstundes som kona til Kitson skulle sjå dei frå fjellryggen Gornergrat. Vanskane med å kome opp var større enn venta, så dei kom ikkje opp før i 12-tida. Dei klatra opp fjellsida under Grand Gendarme og heldt fram nær nordegga. I 1909 klatra G. W. Young og J. Knubel opp hovudpillaren i fjellsida.

Vestsida var klatra fyrste gongen i 1879 av George Passingham, F. Imseng og L. Zurbrücken. Andre ruter i den sida vart gått i 1883 og 1889. Lettaste passasjen på austsida vart funnen i 1890 av G. W. Young, som kleiv pillaren under Grand Gendarme saman med L. og B. Theytaz på ei rute kjend som Younggrat.

Toppen av Grand Gendarme på nordegga vart nådd fyrste gongen i 1898. 21. september 1898, ein månad etter den fyrstebestiginga, traverserte H. Biehly og H. Burgener heile nordegga frå Bishorn til Weisshorn.

I 1888 omkom George Winkler i eit fall på vestsida av Weisshorn. Han forlet Zinal åleine den 17. august, utan å gje opp nøyaktig rute. Ei bergingsgruppe fann einast eit foto og ein hatt nær eit brefall. Liket kom fyrst for ein dag sommaren 1956, på Weisshorngletscher.

Nordegga sett frå Bishorn, Grand Gendarme lett synleg i midten

Klatreruter

Alle rutene er vanskelege. Normalrute startar frå Weisshorn-hytta på austsida og går langs den kvasse austryggen.

Weisshorn kan klivast frå Bishorn via nordryggen, med avgang frå Cabane de Tracuit ovan om Zinal. Fyrste tre timane består av relativt grei gange over breen og fører til toppen av Bishorn. Den andre delen av oppstiginga er svært utsett og tek nye fem timar, herunder bestiging av Grand Gendarme.

Kjelder

Bakgrunnsstoff

Henta frå «https://nn.wikipedia.org/w/index.php?title=Weisshorn&oldid=1915098»