Golden Gate Park
| Golden Gate Park | |||
.jpg) | |||
| Arkitekt | William Hammond Hall, John McLaren, Calvert Vaux | ||
|---|---|---|---|
| Opna | 1870 | ||
 Golden Gate Park 37°46′11″N 122°28′37″W / 37.769722222222°N 122.47694444444°W | |||
Golden Gate Park er den største byparken i San Francisco i California i USA. Parken er 4,1 km² stor (parken er 5 km lang og 800 meter brei), større enn Central Park i New York. Anlegget vart planlagt av Frederick Law Olmsted og assistenten hans John McLaren i 1860-åra på land som da vart rekna som ueigna for busetnad. Parken vart anlagt i 1870-åra under leiing av William Hammond Halls. Golden Gate Park har ikkje berre stort landareal med planter og tre, men òg mange bygningar. Jordskjelvet i San Francisco i 1906 gjorde liten skade.
Det inngjekk betydeleg landskapsarkitektur i parken, som kunstige åsar, ein foss og innsjøar, slik at det vart til eit variert og truverdig naturleg anlegg. I 1875 vart det planta 60 000 tre i parken (for det meste eukalyptus, montereyfuru og montereysypress) for å stabilisera terrenget. Seinare er det kome til omtrent like mange tre. To vindmøller av hollandsk inspirasjon kom på plass i 1903 heilt vest i parken, for å pumpa vatn opp i han.
Parken har fleire attraksjonar som kjenneteiknar San Francisco, blant anna De Young-museet, California Academy of Science og Conservatory of Flowers. Her er òg den eldste japanske tehagen i USA, Japanese Tea Garden, som blant anna rommar bonsaitre og eit tehus. I 1895 laga og forvalta den japanske anleggsgartnaren Makato Hagiwara tehagen fram til 1942. Han er også rekna som utviklaren av såkalla fortune cookies, små bakverk med spådommar i. Anlegget har ei bru kalla Drum Bridge og det er seinare lagt til ein pagode og ein zenhage.
Ei rekkje statuar av historiske personar er spreidde rundt om i parken, blant anna av Francis Scott Key, Robert Emmet, Robert Burns, dobbelmonumentet til Johann Goethe og Friedrich Schiller, general Pershing, Beethoven, Giuseppe Verdi, president Garfield og Thomas Starr King. Bronsestatuen av Don Quixote og følgjesvenen hans Sancho Panza, som knelar framfor skaparen sin, Cervantes, kombinerer fiktive skikkelsar med ein historisk forfattar.
Steinar frå det spanske klosteret Santa María de Óvila låg lenge lagra i parken, og nokre av dei er nytta til å dekorera planteområda.
Galleri
[endre | endre wikiteksten]-
Golden Gate Park -
Conservatory of Flowers. -
Solstrålar ved Stow Lake. -
Luftfoto -
Polskuta «Gjøa» på Bygdøy låg tidlegare i parken, men han vart flytt til Noreg i 1972.
Kjelder
[endre | endre wikiteksten]- Denne artikkelen bygger på «Golden Gate Park» frå Wikipedia på bokmål, den 25. oktober 2018.
Litteratur
[endre | endre wikiteksten]- Elizabeth May McClintock og Richard G. Turner: The Trees of Golden Gate Park and San Francisco, Heyday, 2001, s.244. ISBN 9781890771287.
- Terence G. Young: Building San Francisco's Parks, 1850-1930:, Johns Hopkins University Press, 2004, s.260. ISBN 9780801874321.
