Hans Aslak Guttorm
| Hans Aslak Guttorm | |
| Statsborgarskap | Finland |
| Fødd | 15. desember 1907 Utsjoki, Vuovdaguoika |
| Død |
24. mars 1992 (84 år) |
| Yrke | skribent, redaktør, lærar |
| Språk | nordsamisk |
| Born | Inga Guttorm |
| Debut | 1940 |
Hans Aslak Guttorm var ein samisk lærar og forfattar frå Finland. Han skreiv på nordsamisk og vert sett på som ein brubyggjar mellom tradisjonell samisk forteljarkunst og moderne samisk litteratur.[1][2]
Han tok eksamen frå lærarskulen i Jyväskylä i 1935 og arbeidde som lærer i Enare og Outakoski i Utsjok til 1969. Outakoski er ei bygd på finsk side av Tanadalen. Han var òg i mange år redaktør for månadstidsskriftet Sápmelaš. Kortromanen Golgadeamen («drivgarnfiske») frå 1982 vart i 1985 nominert som den første samiske kandidaten til Nordisk råds litteraturpris.
Guttorm byrja å skriva på 1930-talet, og den første boka hans, Čierru jietna meahcis («Ein gråtande røst frå fjellet») vart opphavleg skrive i 1932–33, men vart ikkje utgjeven før i 1982.[3] Debutboka hans vart difor Koccam spalli («Aukande vind», 1940), ei samling med dikt og noveller.[4] Det meste av det han skreiv kom først på trykk i tidsskrift og aviser. I bøkene sine skildra han den gamle samiske kulturen i Tana[5]. Han var oppteken av uttrykkskrafta i det samiske språket; han meinte at samisk kultur berre kan skildrast på samisk.
Guttorm var ein av dei svært få forfattarane som skreiv på samisk i den lange perioden mellom 1910-talet og 1970-talet.
Bøker
[endre | endre wikiteksten]- Koccam spalli: tivtak ja maidnasak (1940)
- Golgadeamen (1982)
- Čierru jietna meahcis (1982)
- Radjajohtin («Grensekryssingar», 1984)
- Iešnjárgga šiljut (1986)
- Šuvvi jahki (1996)
Referansar
[endre | endre wikiteksten]- ↑ Rauna Kuokkanen. Čánja gillii! 1 : Sámi girjjálašvuohta = Saamelainen kirjallisuus = Samisk litteratur. Sameraddi, 1998. ISBN 9519629165 (ebok fra bokhylla.no)
- ↑ Harald Gaski. In the shadow of the midnight sun : contemporary Sami prose and poetry. Davvi girji, 1996. ISBN 8273743098. ebok fra bokhylla.no
- ↑ Sámi Literature Arkivert 2015-08-21 ved Wayback Machine. av Kathleen Osgood Dana, Center for Northern Studies, Wolcott, Vermont
- ↑ bibliografi Arkivert 2016-03-04 ved Wayback Machine. hos litteraturnettnordnorge.no
- ↑ Kunst Arkivert 2012-02-02 ved Wayback Machine. hos galdu.org; Senter for urfolks rettigheter
- Denne artikkelen bygger på «Hans Aslak Guttorm» frå Wikipedia på bokmål, den 29. november 2020.
Bakgrunnsstoff
[endre | endre wikiteksten]- Passiivasuorggadusat Hans Aslak Guttorm teavsttain, masteroppgåve frå Oulu universitet, 2011
- Seija Guttorm les Guttorms dikt Eatnigiella på nordsamisk