Irokesiske språk

Irokesiske språk
Vidare inndeling:	Cherokesisk Nord-irokesisk
Område:	Austlege Nord-Amerika
Glottolog:	iroq1247
ISO 639-2/5:	iro
ISO 639-5:	iro
Utbreiinga til dei irokesiske språka i Nord-Amerika ca. 1535.

Irokesiske språk er ein nordamerikansk språkfamilie som mellom anna cherokesisk, mohawk og det utdøydde mingospråket høyrer til.

Språkfamilien består av 9 språk, i tillegg til åtte eller fleires språk som vart snakka ved tida for kontakt med europearane. Cirka halvdelen av språka i familien har altså døydd ut etter at europearane kom til Nord-Amerika.

Inndeling

Språkfamilien kan delast i to greiner: Sørirokesisk, som består av cherokesisk, og nordirokesisk, som består av seneca, cayuga, onondaga, oneida, mohawk, wendat (huron), wyandot (petun), og tuscarora. Den indre inndelinga av nordirokesisk er omstridd (sjå Julian 2010, Schillaci m.f. op.cit.), men alle er samd om å gruppere oneida og mohawk i lag.

Schillaci har følgjande inndeling, der hovudgruppene er ordna frå nord til sør, og undergruppene frå aust til vest:

Nordirokesisk	wyandot wendat seneca cayuga onondaga oneida mohawk tuscarora
Sørirokesisk	cherokesisk

Grammatiske særtrekk

Dei irokesiske språka markerer grammatiske relasjonar på verbet, som kongruerer med subjektet og objektet i person og numerus, til skilnad frå t.d. indoeuropeiske språk, der grammatiske relasjonar blir markert med kasus på substantiva. Substantivmorfologien i dei irokesiske språka er enkel.

Litteratur

• Julian, Charles 2010. A history of the Iroquoian languages. (Doctoral dissertation, University of Manitoba; 596pp.)
• Mithun, Marianne 2015: Grammaticalization and Polysynthesis: Iroquoian Arkivert 2020-02-14 ved Wayback Machine.
• Schillaci, Michael A, Craig Kopris, Søren Wichmann og Genevieve Dewar 2017: Linguistic Clues to Iroquoian Prehistory. Journal of anthropological research 73 (3) DOI: 10.1086/693055.