Legionærsjukdom
Legionærsjukdom er ein infeksjonssjukdom som skuldast bakterien Legionella pneumophila, som veks fort i varmt vatn. Sjukdommen vart fyrst nemnt i 1976 i Philadelphia. Der var det eit større utbrot av sjukdommen under årsmøtet til organisasjonen av krigsveteranar i Sambandsstatane, som ber namnet the American Legion, og slik fekk sjukdommen namnet sitt. Men legionærsjukdom har truleg opptredd hjå menneske heilt sidan 1950-talet, då klimaanlegg vart vanlege.
Legionærsjukdom smittar ikkje frå person til person. Smitterisikoen kjem frå konsentrerte skyer av legionellabakteriar i kjøletårn, ismaskiner, sprinklaranlegg for brannslokking, luftesystem/klimaanlegg og andre varmtvassanlegg der vatnet ikkje vert varma opp høgt nok til å drepa bakteriane. Sjukdommen gjev betennelse i lungevevet etter ei inkubasjonstid på truleg 10–20 dagar. Ein kan behandla han med antibiotika.
Utbrot i Noreg
[endre | endre wikiteksten]- 2001 - Stavanger, 28 sjuke, 7 døde. Dette var aller fyrste gongen legionærsjukdom vart påvist i Noreg.
- 2002 - Stavanger, mange sjuke, ingen døde.
- 2005 - Østfold (Sarpsborg/Fredrikstad), 10 døde.
Større og viktige epidemiar
[endre | endre wikiteksten]- 1976 - Philadelphia - sjukdommen vart oppdaga - 221 sjuke, 34 døde
- 1999 - Bovenkarspel i Nederland - 200 sjuke, 32 døde
- 2001 - Murcia i Spania, 449 stadfesta sjukdomstilfelle, 6 døde
- 2001 - Stavanger, 28 sjuke, 7 døde
- 2002 - Barrow i England - 172 sjukdomstilfelle, 7 døde
- 2005 - Østfold (Fredrikstad), 10 døde.
Bakgrunnsstoff
[endre | endre wikiteksten]- Centers for Disease Control and Prevention: Legionellosis
- Occupational Safety and Health Administration
- http://www.idph.state.il.us/public/hb/hblegion.htm
- http://www.astdhpphe.org/infect/legion.html Arkivert 2007-10-24 ved Wayback Machine.
- Legionella; Murcia- Spain 28th June to 14th July 2001; the world's largest outbreak of legionnaries'disease Arkivert 2005-04-07 ved Wayback Machine..
- http://www.cdc.gov/ncidod/EID/vol9no8/03-0337.htm
- Folkehelseinstituttet