Lesjaverk stasjon
| Lesjaverk stasjon | |
 Lesjaverk stasjon i 2011 Foto: Jan-Tore Egge
| |
| Stasjonsområde | |
|---|---|
| Stad | Lesjaverk i Lesja kommune |
| Koordinatar | 62°11′33″N 8°32′17″E / 62.19250°N 8.53806°E |
| Distanse | 379,89 km frå Oslo sentralstasjon |
| Høgd | 633,2 moh. |
| Opna | 1921 |
| Arkitekt | NSB Arkitektkontor v/ Gudmund Hoel og Bjarne Friis Baastad |
| Linjer og rutedrift | |
| Linje(r) | Raumabana |
| Overgang | |
 Lesjaverk stasjon | |
Lesjaverk stasjon er ein jernbanestasjon på Raumabana. Stasjonen opna i 1921, då Raumabana sto klar til Bjorli. Lesjaverk er ei lita bygd i Lesja kommune, 35 kilometer nordvest for Dombås.
Stasjonsbygninga[endre | endre wikiteksten]
Stasjonsbygninga vart sett opp i 1921 og er teikna av Norges Statsbaners arkitektkontor ved Gudmund Hoel og Bjarne Friis Baastad. Bygningstypen kalles "Type for Raumabanen" og er lik fleire andre på banestrekninga, bl.a. Bottheim, Verma og Marstein.
Bygninga har veggar av lafta tømmer kledd med liggjande trepanel og ståande vekselpanel i gavlane. Saltaket er tekt med skifer. Gavlvindauga og døropninga inn til venterommet er innramma med ornamentikk i nyrokokko. Fyrste etasje inneheldt ekspedisjonslokalar og venterom, seinare postkontor og kvilerom. Andre etasje hadde ein leilighet med inngang frå baksida. Ekspedisjonsrommet hadde eit utbygg mot plattforma med plass for innvendig stillverk. Godshuset var i ei sidefløy til stasjonsbygningen. På Lesjaverk fans det óg privétbygning med tre utedassar, kvilebu (1953), vedskur og ein dobbel voktarbustad med to uthus.
Trafikale forhold[endre | endre wikiteksten]
Lesjaverk var ein fullverdig betent stasjon til 1970, då beteninga vart inndregen. Togekspedisjonen vart i 1978 flytta ut i godshuset. Fram til 1983 var Lesjaverk framleis stasjon som kunne bemannast etter behov, og ein kunne framleis sende vagnlastar med gods til og frå stasjonen. Stasjonen hadde to gjennomgåande togspor og sidespor til ei godsrampe. Kryssingssporet vart fjerna etter 1990, medan godssporet vart fjerna etter 2013. Frå 1983 har stasjonen vore haldeplass.
Om lag 1900 passasjerar reiste til eller frå stasjonen i 2011, og Lesjaverk var ein av stasjonane som Jernbaneverket sitt Stasjonsstrukturprosjekt vurderte å leggja ned i 2012.[1]
Kulturminne[endre | endre wikiteksten]
NSBs bygningsregistrering omtalde i 1981 stasjonsbygninga og privétbygget som «i god stand» og av høg verneverdi.[2]
Verneplan for jernbanebygninger (1997) foreslo å verne Lesjaverk voktarbustad som ein representant for doble voktarbustader av bygningstypen «Dovrebanen nord». Bustaden var teikna av Gudmund Hoel og R. Werenskiold ved Statsbanenes arkitektkontor. Uthusa var teikna av Erik Glosimodt, Dovrebanens hovedarkitekt, og inneheldt utedass, fjøs og vedbod.[3]
"Nasjonal verneplan for kulturminner i jernbanen" (2004) framheva stasjonene på Lesja og Lesjaverk som viktige kulturminne.[4]
|
Lesja og Lesjaverk stasjoner |
Lesjaverk stasjon er som følge av dette administrativt verna. Vernet omfattar stasjonsbygninga og den doble voktarbustaden. [5]
Lesjaverk postkontor[endre | endre wikiteksten]
Frå 1946 var det postkontor (2667 Lesjaverk) i stasjonen. I 1978 ble postkontoret ominnreidd med nye skrankar og, togekspedisjonen flytta ut i det tidlegare godshuset. Nytt kvilerom og nye toalett i begge etasjar vart også bygd ved dette høvet. Postkontoret på Lesjaverk vart lagt ned 1. desember 1998.
Kjelder[endre | endre wikiteksten]
Fotnotar[endre | endre wikiteksten]
- ↑ Jernbaneverket (2012). Stasjonsstrukturprosjektet. Dovrebanen (søndre del og Raumabanen}. Jernbaneverket. s. 7.
- ↑ Aasmund Dahl, red. (1988). Bygningsregistrering: Hamar distrikt: Raumabanen. NSB Arkitektkontoret. s. 22–27.
- ↑ Norges Statsbaner/Riksantikvaren (1993). Eivind Hartmann/Øistein Mangset, red. Verneplan for jernbanebygninger. Norges Statsbaner/Riksantikvaren. s. 43.
- ↑ Jernbaneverket (2004). Nasjonal verneplan for kulturminner i jernbanen. Del II. Objekter og miljøer. Jernbaneverket. s. 27.
- ↑ Lesja kommune (2019). Tematisk kommuneplan for kulturminne i Lesja kommune. Lesja kommune. s. 27.
Bibliografi[endre | endre wikiteksten]
- Norges Statsbaner (1957). Tjenesteskrift utgitt av Norges Statsbaner, trykk 802a. Ekspedisjonssteder og sidespor ved NSB. (PDF). Hovedstyret. s. 13.
- Aasmund Dahl, red. (1988). Bygningsregistrering: Hamar distrikt: Raumabanen. NSB Arkitektkontoret. s. 50–63.
- Riksantikvaren (1993). Eivind Hartmann og Øistein Mangset, red. Verneplan for jernbanebygninger. Riksantikvaren. s. 29.
- Andreas Normann (1994). Raumabana. Rauma kulturstyre. s. 144–148. ISBN 82-91317-01-1.
- Jernbaneverket (2004). Nasjonal verneplan for kulturminner i jernbanen. s. 56-57.
- Thor Bjerke og Finn Holom (2004). Banedata 2004. Norsk Jernbaneklubb/Norsk Jernbanemuseum. s. 96–97. ISBN 82-90286-28-7.
- Jernbaneverket (2012). Stasjonsstrukturprosjektet. Dovrebanen (søndre del og Raumabanen}. Jernbaneverket. s. 7.
- Lesja kommune (2019). Tematisk kommuneplan for kulturminne i Lesja kommune. Lesja kommune. s. 24-27.
- Denne artikkelen bygger på «no:Lesjaverk stoppested» frå Wikipedia på bokmål, den 16.mai 2024.