Neuss
| Neuss | |
|---|---|
 | |
| Byvåpen | Plassering |
|
  |
| Styresmakter | |
| Land Delstat Regierungsbezirk Landkreis |
 Tyskland Nordrhein-Westfalen Düsseldorf Rhein-Kreis Neuss |
| Grunnlagd | 16 fvt. |
| Geografi | |
| Flatevidd - By |
99,48 km² |
| Innbyggjarar - By (2007) - folketettleik |
152 625 1 534/km² |
| Koordinatar | 51°12′0″N 06°42′0″E / 51.20000°N 6.70000°E |
| Høgd over havet | 30-67 m |
| Tidssone - Ved sommartid |
CET (UTC+1) CEST (UTC+2) |
| Diverse annan informasjon | |
| Postnummer | 41460-41472 |
| Telefon-retningsnummer | 02131, 02137 (Norf), 02182 |
| Bilnummer | NE |
| Heimeside: www.neuss.de | |
Neuss er ein by i Tyskland i delstaten Nordrhein-Westfalen med om lag 155 000 innbyggjarar. Byen ligg ved den vestlege breidda til elva Rhinen med Düsseldorf på andre sida. Byen har gjennom alle tider nytt godt av å ha vore plassert ved kryssingspunktet til både moderne og historiske handelsruter.
Historie[endre | endre wikiteksten]
Neuss vart grunnlagd av romarane i år 16 fvt. som ein militær utpost (castellum) med namn Novaesium sør for byen, der elva Erft munnar ut i Rhinen. Seinare vart det grunnlagd ein sivil busetnad i det 1. hundreåret ved det som i dag er sentrum av byen. Novaesium, i lag med Augsburg (Augusta Vindelicorum) og Trier (Augusta Treverorum), er ein av dei tre eldste romerske busetnadane i Tyskland.
Neuss voks gjennom mellomalderen sidan han låg ved fleire handelsruter og ved eit kryssingspunkt over Rhinen. På 900-talet vart leivningane av martyren og tribunen Quirinus flytta til Neuss. Dette førte til at pilegrimar reiste til heilagdomen sjølv frå land utanfor Det tysk-romerske riket. Neuss vart først dokumentert som ein by i1138.
Ein av dei største hendingane i byen si historie er omleiringa av byen i 1474/1475 av Karl den modige, hertug av Burgund, som nesten varte eitt år. Innbyggjarane stod imot omleiringa og som løn fekk byen av keisar Friedrich III rett til å prege sine eigne myntar og vise det keisarlege våpenskjoldet, keisarørna og krona i sitt eige byvåpen. Neuss vart eit medlem av Hansaen, sjølv om han aldri vart akseptert av dei andre medlemmane av handelslauget.
I 1586 vart meir enn to tredjedelar av byen øydelagd av brann, og fleire krigar under regjeringstida til Louis XIV av Frankrike førte til dårlege økonomiske kår for Neuss. Byen vart gradvis ein mindre viktig handelsby og frå midten av 1600-talet var Neuss stort sett berre viktig for jordbruket sitt.
Frå 1794 til 1814 var Neuss ein del av Frankrike under regjeringstida til Napoleon. I 1815 vart Neuss ein del av Preussen, og vart omorganisert som ein del av ein kreis med kommunane Neuss, Dormagen, Nettesheim, Nievenheim, Rommerskirchen og Zons. På den tida hadde byen 6 333 innbyggjarar.
Neuss vart igjen eit økonomisk senter på 1800-talet då hamna vart utvida i 1835 og den industrielle aktiviteten auka. Bygrensene vart utvida i 1881.
I 1968 vart namnet på byen endra frå Neuß til Neuss. I 1975 vart byen Neuss og landkreisen Grevenbroich slått saman til Rhein-Kreis Neuss med eit innbyggjartal på 440 000 og administrasjonssete i Neuss.
Kjelder[endre | endre wikiteksten]
- Denne artikkelen bygger på «Neuss» frå Wikipedia på engelsk, den 15. juli 2007.
Bakgrunnsstoff[endre | endre wikiteksten]
Wikimedia Commons har multimedia som gjeld: Neuss