Regentar av Polen
Utsjånad
(Omdirigert frå Polske regentar)
- For leiarar av Polen etter 1917, sjå polske statsoverhovud.
Fram til 1795 ble Polen, eller i det minste landets kjerne, styrt på forskjellige tider enten av książę (hertug; prins – ca. 960-1025, 1032–1076, 1079–1295, 1296–1300 og 1306–1320) eller król (konge – 1025–1031, 1076–1079, 1295–1296, 1300–1306 og 1320–1795). Dei viktigaste dynastia var det piastiske og det jagellonske dynastiet. Monarkane var ofte også herskarar over nabolandene, eller dei var hertugar rekrutterte frå utanlandske dynasti. Det polske sjølvstendet ende med den tredje delinga av Polen i 1795. Den franske keisaren Napoleon I oppretta Hertugdømet Warszawa i 1807 og den russiske tsaren var polsk konge i Kongress-Polen. Fullt polsk sjølvstende blei først gjenoppretta i 1918 då landet blei gjort til ein republikk.
Liste
[endre | endre wikiteksten]Regjeringstid | Namn | Polsk namn | Tittel | Merknad |
---|---|---|---|---|
800-talet | Siemowit | Siemowit | Hertug av polanarane | historisk omstridd |
800-900-talet | Lestek | Lestek | Hertug av polanarane | historisk omstridd |
900-talet | Siemomysł | Siemomysł | Hertug av polanarane | historisk omstridd |
960?-992 | Mieszko I | Mieszko I | Hertug av Polen | |
992-1025 | Bolesław I den modige | Bolesław I Chroby | Hertug og konge av Polen (krona 1025) | |
1025–1031 | Mieszko II Lambert | Mieszko II Lambert | Konge og hertug av Polen | første regjeringstid |
1031–1032 | Bezprym | Bezprym | Hertug av Polen | |
1032–1034 | Mieszko II Lambert | Mieszko II Lambert | Konge og hertug av Polen | andre regjeringstid |
1039–1058 | Kasimir I Fornyaren | Kazimierz I Odnowiciel | Hertug av Polen | |
1058–1079 | Bolesław II den freidige | Bolesław II Śmiały | Hertug og konge av Polen (krona 1076) | |
1079–1102 | Vladislav I Herman | Władysław I Herman | Hertug av Polen | |
1102–1107 | Zbigniew | Zbigniew | Hertug av Polen | |
1102–1138 | Bolesław III den skeivmunna | Bolesław III Krzywousty | Hertug av Polen | med Bolesław III sine arvefølgjereglar blei senioratet innført i 1138 – den eldste arvingen (seniorhertugen) fekk kongetittelen og Vesle-Polen med Kraków, medan resten av landet blei delt mellom dei andre arvingane |
1138–1146 | Vladislav II den landflyktige | Władysław II Wygnaniec | Seniorhertug | |
1146–1173 | Bolesław IV den krølla | Bolesław IV Kędzierzawy | Seniorhertug | |
1173–1177 | Mieszko III den gamle | Mieszko III Stary | Seniorhertug | første regjeringstid |
1177–1194 | Kasimir II den rettferdige | Kazimierz II Sprawiedliwy | Seniorhertug | |
1194–1202 | Leszek I den kvite | Leszek I Biały | Seniorhertug | første regjeringstid |
1202–1206 | Vladislav III Tynnlegg | Władysław III Laskonogi | Seniorhertug | første regjeringstid |
1206–1210 | Leszek I den hvite | Leszek I Biały | Seniorhertug | andre regjeringstid |
1210–1211 | Mieszko IV | Mieszko IV Plątonogi | Seniorhertug | |
1211–1227 | Leszek I den hvite | Leszek I Biały | Seniorhertug | tredje regjeringstid |
1227–1229 | Vladislav III Tynnlegg | Władysław III Laskonogi | Seniorhertug | andre regjeringstid |
1229–1232 | Konrad av Masovia | Konrad Mazowiecki | Seniorhertug | første regjeringstid |
1232–1238 | Henrik I den skjegga | Henryk I Brodaty | Seniorhertug | |
1238–1241 | Henrik II den fromme | Henryk II Pobożny | Seniorhertug | |
1241–1243 | Konrad av Masovia | Konrad Mazowiecki | Seniorhertug | andre regjeringstid |
1243–1279 | Bolesław V den skye | Bolesław V Wstydliwy | Seniorhertug | |
1279–1288 | Leszek II den sorte | Leszek II Czarny | Seniorhertug | |
1288–1290 | Henrik IV Probus | Henryk IV Probus | Seniorhertug | |
1290–1296 | Przemysł II | Przemysł II | Seniorhertug og konge av Polen (krona 1295) | med kroninga av Przemysław blei senioratet oppheva |
1291–1305 | Václav II av Böhmen | Wacław II Czeski | Konge av Polen | |
1305–1306 | Václav III av Böhmen | Wacław III Czeski | Konge av Polen | titulærkonge, aldri krona |
1306–1333 | Vladislav I den korte | Władysław I Łokietek | Hertug av Kraków og konge av Polen (krona 1320) | |
1333–1370 | Kasimir III den store | Kazimierz III Wielki | Konge av Polen | |
1370–1382 | Ludvig av Ungarn | Ludwik Węgierski | Konge av Polen | |
1384–1399 | Hedvig | Jadwiga Andegaweńska | krona til konge av Polen (1386) | regjerte saman med ektemannen Vladislav II Jagello |
1386–1434 | Vladislav II Jagello | Władysław II Jagiełło | Konge av Polen og storhertug av Litauen | regjerte saman med kona Hedvig fram til 1399 |
1434–1444 | Vladislav III av Warna | Władysław III Warneńczyk | Konge av Polen og storhertug av Litauen | |
1447–1492 | Kasimir IV Jagelloneren | Kazimierz IV Jagiellończyk | Konge av Polen og storhertug av Litauen | |
1492–1501 | Jan I Olbracht | Jan I Olbracht | Konge av Polen | |
1501–1506 | Aleksander Jagelloneren | Aleksander Jagiellończyk | Storhertug av Litauen og konge av Polen | |
1506–1548 | Sigismund I den gamle | Zygmunt I Stary | Konge av Polen og storhertug av Litauen | |
1548–1572 | Sigismund II August | Zygmunt II August | Konge av Polen og storhertug av Litauen | |
1573–1574 | Henrik III Valois | Henryk Walezy | Konge av Polen og storhertug av Litauen | |
1575–1586 | Anna Jagellonerinna | Anna Jagiellonka | Dronning av Polen og storhertuginne av Litauen | fra 1576 regjerte ho saman med ektemannen, Stefan Báthory |
1576–1586 | Stefan Báthory | Stefan Batory | Konge av Polen og storhertug av Litauen | regjerte saman med kona Anna Jagellonerinna |
1587–1632 | Sigismund III Vasa | Zygmunt III Waza | Konge av Polen og storhertug av Litauen | |
1632–1648 | Vladislav IV Vasa | Władysław IV Waza | Konge av Polen og storhertug av Litauen | |
1648–1668 | Jan II Kasimir Vasa | Jan II Kazimierz Waza | Konge av Polen og storhertug av Litauen | abdiserte |
1669–1673 | Michał Korybut Wiśniowiecki | Michał Korybut Wiśniowiecki | Konge av Polen og storhertug av Litauen | |
1674–1696 | Jan III Sobieski | Jan III Sobieski | Konge av Polen og storhertug av Litauen | |
1697–1706 | August II den sterke | August II Mocny | Konge av Polen og storhertug av Litauen | første regjeringstid; abdiserte |
1704–1709 | Stanisław I Leszczyński | Stanisław I Leszczyński | Konge av Polen og storhertug av Litauen | første regjeringstid; emigrerte |
1709–1733 | August II den sterke | August II Mocny | Konge av Polen og storhertug av Litauen | andre regjeringstid |
1733–1736 | Stanisław I Leszczyński | Stanisław I Leszczyński | Konge av Polen og storhertug av Litauen | andre regjeringstid; abdiserte |
1734–1763 | August III Saksaren | August III Sas | Konge av Polen og storhertug av Litauen | |
1764–1795 | Stanisław August Poniatowski | Stanisław August Poniatowski | Konge av Polen og storhertug av Litauen | abdiserte |
Regjeringstid | Namn | Polsk namn | Tittel |
---|---|---|---|
1807-1813 | Friedrich August | Fryderyk August I | Hertug av Warszawa |
Kjelder
[endre | endre wikiteksten]- Denne artikkelen bygger på «Liste over Polens herskere» frå Wikipedia på bokmål, den 25. juli 2020.
- Wikipedia på bokmål oppgav desse kjeldene:
- Poland på Rulers.org
- Wikipedia på bokmål oppgav desse kjeldene: