Rawa i Polen

	Rawa
	elv
	Rawa renn gjennom Katowice
Land	Polen
Nedslagsfelt	89,8 km²
Lengd	19,6 km
Kjelde	Ruda Śląska
Munning	Brynica, Sosnowiec
	; Rawa i Polen; 50°15′51″N 19°07′44″E / 50.264111111111°N 19.129°E
	Wikimedia Commons: Rawa River

Rawa (eldre namn Roździanka) er ei mindre elv med ei lengd på 19,6 km i Schlesen i Polen. Ho er den største sideelva til Brynica frå høgre, som igjen er ei sideelv til Przemsza, som igjen er ei sideelv til Wisła. Ho har utspringet sitt i Ruda Śląska og renn gjennom byane Świętochłowice, Chorzów og Katowice. Til slutt møter ho Brynica i Sosnowiec berre nokre hundre meter før denne renn saman med Czarna Przemsza.

Det meste av Rawa er kanalisert og ho fungerer hovudsakleg som ein undergrunns kloakkleidning. Ein har byrja på eit arbeid med å føre elva tilbake til den opphavlege forma si.^[1]

Historie[endre | endre wikiteksten]

Elva vart først nemnd i skriftlege kjelder i 1737 som Róździanka - frå ein gammal landsby kalla Roździeń, som i dag er ein del av bydelen Szopienice i Katowice.

Det vart lagt planar om å kontrollere elva seint på 1800-talet, men starten av den første verdskrigen utsette dei tyske styresmaktene sine planar. Etter krigen vart tyskarane sine planar utført av Den andre polske republikken seint i 1920-åra og ein bygde eit kloakkhandsaminsanlegg. Elva vart vidare regulert frå seint i 1970-åra til tidleg i 1990-åra. Hovudårsaka til reguleringa var faren for flaum på grunn av gruvedrift under området som gjorde at bakkenivået sokk.

Elva er kjend for vere særs forureina. I 1875 skal elva ha vore krystallklår men industrialiseringa av Schlesen førte til så mykje forureining at all fisk hadde forsvunne i 1893. Industri- og byveksten heldt fram utover 1900-talet og dette kombinert med lite tankar om miljøet førte til enno dårlegare vasskvalitet. I 1992 vart det hevda at då elva rann ut frå Katowice inneheldt ho berre 14 % vatn ^[2]. I dag vert den øvre delen av elva rekna som eit kloakksystem og det er planar om å føre heile elva gjennom eit vassreinseanlegg.^[3] I 1990-åra vart det lagt planar om å betre vasstilhøva og gjenopprette økologien i elva. Så langt er det bygd nye reinseanlegg og det er venta at vatnet skal ha vorte kraftig betra i 2010.