Tavle
Tavle (norrønt tafla, frå latin tabula) er ei rektangulær flate som kan brukast til å skriva, teikna eller oppbevara ting på.[1]
Tavler har vore brukt gjennom historia til å hogga eller rissa inn eller skriva ned tekst på. Leirtavler er særleg kjende for kileskrift frå Midtausten, og er kjelde til mykje kunnskap om språk og kultur frå oldtida.[2][3][4] Annan tekst kunne hoggast inn på steintavler. Ifølgje Bibelen var Dei ti bodorda opphavleg skrivne ned på steintavler.[5]
Dei gamle grekarane og romarane brukte gjerne tretavler til å skriva brev på. Skriftflata var dekka med voks. Ein skreiv ved å rissa i vokslaget med ein spiss griffel av metall.[6] Seinare tok ein i bruk skifertavler som ein skreiv på med griffel eller krit.
Undervising[endre | endre wikiteksten]
.jpg)
Ein har brukt tavler mykje i undervising, med ei tavle fremst i klasserommet for læraren til å skriva og laga figurar på og mindre tavler for kvar elev til å kopiera eller øva seg på. Tradisjonelt har lærartavla vore svart eller grøn og ein har skrive på henne med kvitt krit. I nyare tid har ein også teke i bruk kvite tavler, whiteboard, som ein kan projisera bilde og skriva med tusj på, eller ei smarttavle eller interaktiv tavle som verker med ein datamaskin.
Andre tavler[endre | endre wikiteksten]
Ei tavle kan vera ei plate ein har måla bilete eller skrive varig tekst på. Altartavle er til dømes ei slik tavle ein kan ha bake eit altar i ei kyrkje. Hustavle kan vera ei tavle med reglar for ein huslyd.
Tavler kan også brukast til å henga ting på, som bilde og meldingar på ei oppslagstavle eller ein flanellograf.
Tavler for ulike instrument og brytarar kan vera apparattavle, brytartavle, instrumenttavler eller kontrolltavler.[7]
Galleri[endre | endre wikiteksten]
Vokstavle frå 100-talet med gresk tekst, øvst skrive som ein modell og så kopiert to gonger.
Små elevtavler i Bulgaria.
Tavleunderivising i Afghanistan.
Skuleelevar med ei kvit tavle (whiteboard)
Smarttavle
Altartavle i Rygge kyrkje.
Salmetavle i Bø kyrkje i Vesterålen.
Innmura hustavle i Dresden.
Dagens meny skriven på ei tavle.
Oppslagstavler ved Pefferlaw Library i Ontario.
Informasjonstavle i Sachsen.
Informasjonstavle ved Vestnorsk utvandringssenter i Radøy i Hordaland.
_-_BL_Add_MS_34186.jpg)
,_Emigrantkyrkja_(Brampton_Lutheran_Church,_North_Dakota)_%26_Vestnorsk_utvandringssenter_(Western_Norway_Emigration_Center),_Rad%C3%B8y,_Hordaland,_Norway_2017-10-03_c.jpg)
Kjelder[endre | endre wikiteksten]
- ↑ «tavle» i Nynorskordboka.
- ↑ Groth, Bente (21. februar 2019). «epigrafikk – midtøsten». Store norske leksikon (på norsk).
- ↑ Barstad, Hans M.; Groth, Bente (12. april 2018). «Gilgamesh». Store norske leksikon (på norsk).
- ↑ Mæhlum, Lars (18. september 2015). «linear B». Store norske leksikon (på norsk).
- ↑ Groth, Bente (29. juni 2017). «De ti bud – jødedom». Store norske leksikon (på norsk).
- ↑ «brev – historie». Store norske leksikon (på norsk). 20. februar 2018.
- ↑ «%tavle» i Nynorskordboka.