Ultsjisk
Ultsjisk | ||
Klassifisering | Altaisk Tungusisk Sørtungusisk Søraustlege Nanaiisk Ultsjisk | |
Bruk | ||
Tala i | Russland | |
Ultsjisktalande i alt | 154[1] (folketeljing i 2010) | |
Språkkodar | ||
ISO 639-3 | ulc |
Ultsjisk er eit tungusisk språk som blir snakka av ultsjar frå Khabarovsk aust i Sibir i Russland. Det høyrer til den nanaiiske språkgruppa, og er nært i slekt med nanaiisk og orokisk.
Ultsjisk ligg så nært nanaiisk at ein lenge rekna det som ein nanaiisk dialekt. Under sovjetisk språkpolitikk, då ein utvikla læreverk for mange minoritetsstpråk, fekk ultsjiske ungar undervising frå nanaiiske lærebøker fordi ein gjekk ut frå at språka var like nok, i tillegg til at folkegruppene var små. Seinare brukte ein i alle høve russisk i opplæringa. I dag er russisk utbreidd blant ultsjar, og ultsjisk er rekna som eit truga språk.[2]
Fonologi
[endre | endre wikiteksten]Som andre tungusiske språk har ultsjisk vokalharmoni og tydingsskilje mellom lange og korte vokalar. Språket har 8 vokallydar (kvar av dei lang og kort) og 18 konsonantar. Ein har ikkje konsonantkluster i byrjinga eller slutten av ord.[3]
Skriftsystem
[endre | endre wikiteksten]Ultsjisk bruker kyrilliske bokstavar. Tabellen under viser det ultsjiske alfabetet. Bokstavane i parentes er ikkje offisielt med i alfabetet, men blir brukte til å skriva språket.
А а | (ā) | Б б | В в | Г г | Д д | Д’ д’ | Е е |
(ē) | Ё ё | (ё̄) | Ж ж | З з | И и | (ӣ) | Й й |
К к | Л л | М м | Н н | Н’ н’ | Ӈ ӈ | О о | (ō) |
П п | Р р | С с | Т т | У у | (ӯ) | Ф ф | Х х |
Ц ц | Ч ч | Ш ш | Щ щ | ъ | Ы ы | ь | Э э |
(э̄) | Ю ю | (ю̄) | Я я | (я̄) |
Bakgrunnsstoff
[endre | endre wikiteksten]- OLAC resources in and about the Ulch language ved language-archives.org
- The Ulchi language ved Endangered Languages of Indigenous Peoples of Siberia (lingsib.iea.ras.ru)
Kjelder
[endre | endre wikiteksten]- Denne artikkelen bygger på «Ultsjisk» frå Wikipedia på bokmål, og «Ulch language» frå Wikipedia på engelsk den 30. mars 2012.
- Fotnotar
- ↑ "Vserossijskaja perepis naselenija 2010" - Folketeljinga i Russland 2010
- ↑ Ulchis ved traveleastrussia.com
- ↑ The Ulchi language ved Endangered Languages of Indigenous Peoples of Siberia (lingsib.iea.ras.ru)