Ustemd velar frikativ
| IPA-teikn | x |
| IPA-nummer | 140 |
| Entitet (desimal) | x |
| Unicode (hex) | U+0078 |
| X-SAMPA |
|
| Kirschenbaum | x
|
Ustemd velar frikativ er ein konsonantlyd som finst i ei rekkje språk. Han er kjenneteikna av ustemd uttale, med tungeryggen pressa mot ganeseglet (velar) og gjennom friksjon av utstrøymande luft (frikativ). IPA-koden for lyden er «x» (ein liten latinsk x). På norsk blir lyden transkribert som kh om han finst i ikkje-latinske alfabet (t.d. gresk «χ», kyrillisk «х», arabisk «خ»).
Ustemde velare frikativar finst ikkje på norsk. Døme på lyden i andre språk er:
| Språk | Skrivemåte | Døme |
|---|---|---|
| Arabisk | خ | |
| Gresk | χ | Χανιά (Khania) |
| Kroatisk | h | Hrvatska |
| Nederlandsk | ch, g | Goedendag, chaos |
| Polsk | h, ch | chleb («brød») |
| Russisk | х | Архангельск (Arkhangelsk) |
| Skotsk(-gælisk) | ch | Loch Ness |
| Spansk | j | Rioja |
| Tsjekkisk | ch | Alfons Mucha |
| Tysk | ch | Johann Sebastian Bach |
På nokre språk utgjer ustemd velar frikativ og ustemd uvular frikativ to allofonar innanfor same fonem, avhengig av m.a. målføre og/eller posisjonen til lyden i høve til andre lydar i same ord.
Kjelder
[endre | endre wikiteksten]- Denne artikkelen bygger på «Ustemt velar frikativ» frå Wikipedia på bokmål, den 24. juni 2021.