Bytom
| Bytom | |||
| by | |||
 | |||
|
|||
| Land |  Polen
| ||
|---|---|---|---|
| Fylke | Schlesiske voivodskap | ||
| Høgd | 249−330 m | ||
| Areal | 69,44 km² | ||
| Folketal | 153 274 (31. mars 2021)[1] | ||
| Grunnlagd | 1100-talet | ||
| • Byrettar | 1254 | ||
| Postnummer | 41-900 til 41-936 | ||
| Retningsnummer | +48 32 | ||
| Bilnummer | SY | ||
 Bytom 50°20′49″N 18°55′23″E / 50.347°N 18.923°E | |||
| Wikimedia Commons: Bytom | |||
Bytom (tysk Beuthen) er ein by sør i Polen med om lag 150 000 innbyggjarar. Sidan 1999 har han vore ein del av Schlesiske voivodskap og tidlegare i Katowice voivodskap (1975–1998). Bytom er ein av dei største byane i Øvre Schlesien storbyområde med nesten 3,5 millionar innbyggjarar.
Historie
[endre | endre wikiteksten]Bytom er ein av dei eldste byane i Øvre Schlesien og vart kjend som Bitom i 1136 og Beuthen i 1450. Han fekk byrettar i 1254 og låg strategisk til ved eit vegkryss. I 1259 vart han plyndra av mongolar.
Bytom høyrte opphavleg til Kongedømet Polen og så setet for det slaviske hertugdømet Bytom frå 1281-1355. Han var styrt av Kongedømet Böhmen i 1289. Etter at tyske nybyggjarar kom til området vart han gradvis germanisert. Han kom under Habsburgmonarkiet i Austerrike i 1526, og byen vart i enno større grad påverka av det tyske språket. Byen vart ein del av Kongedømet Preussen i 1742 under dei schlesiske krigane og så ein del av Det tyske keisardømet i 1871. I 1945 vart han overført til Polen etter Potsdamerkonferansen. Delar av den tyske folkesetnaden hadde flykta og mange av dei attverande vart drivne bort av polske og sovjetiske styrkar, og erstatta av polakkar.
Bytom er ein typisk postindustriell by. Dei fleste kolgruvene som fanst rundt byen er i dag stengde, medan stålindustrien sakte forsvinn. Byen kjempar for å klare ei forvandling frå industribaserte til tenesteytande næringar. Bytom samarbeider med to byar med meir eller mindre same problema, Recklinghausen i Tyskland og Butte-Silver Bow i USA. Byen har stor arbeidsløyse, særleg i den fattigaste bydelen Bobrek.
Kjelder
[endre | endre wikiteksten]- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 https://bdl.stat.gov.pl/api/v1/data/localities/by-unit/012414562011-0938670?var-id=1639616&format=jsonapi; vitjingsdato: 6. oktober 2022; filformat: JSON.
- Denne artikkelen bygger på «Bytom» frå Wikipedia på engelsk, den 15. juni 2008.
