Hertugdømet Livland
Ducatus Ultradunensis (la) Pārdaugavas hercogiste (lt) Hertugdømet Livland | ||||
Vasall under Storhertugdømet Litauen seinare under Den polsk-litauiske realunionen | ||||
| ||||
---|---|---|---|---|
Den polsk-litauiske realunionen med dei største underinndelingane etter Freden i Deulino i 1618 oppå dagens landegrenser. Livland er her i mør grå. Dansk og svensk Estland er grøn. | ||||
Hovudstad | Wenden (Cēsis) | |||
Språk | Livisk, latvisk, estisk | |||
Religion | Lutheranisme, Romersk-katolsk | |||
Styreform | Fyrstedøme | |||
Storhertug av Litauen og Konge av Polen | ||||
- 1573–75 | Henry III de Valois | |||
- 1576–86 | Stefan Batory | |||
- 1588–32 | Sigismund III Vasa | |||
Hertug av Livland | ||||
- 1561–87 | Gotthard Kettler | |||
Guvernør | ||||
- 1566–78 | Jan Hieronimowicz Chodkiewicz | |||
Historisk periode | Tidleg moderne periode | |||
- Wilnopakten | 28. november 1561 | |||
- Den polsk-svenske krigen | 1620–22 | |||
- Altmarktraktaten | 25. september 1629 | |||
- Den første delinga av Polen | 5. august 1772 |
Hertugdømet Livland (latin Ducatus Ultradunensis; latvisk Pārdaugavas hercogiste) var eit område i Storfyrstedømet Litauen og seinare Den polsk-litauiske realunionen, som eksisterte frå 1561 til 1621.
Livland hadde vore ein del av storfyrstedømet frå 1561, sidan Klosterstaten til Den tyske-riddarordenen vart sekularisert i Wilno-pakten og Det liviske forbundet vart oppløyst i dei liviske krigane. Delar av Livland vart ein del av Hertugdømet Kurland og Semigalia, medan dei sørvestlege delane av dagens Estland og nordaustlege delar av Latvia, vart avstått til Litauen. Gotthard Kettler var den første herskaren i området.
I 1566 vart Hertugdømet Livland oppretta og Unionavtalen mellom landeigarane i Livland og styresmaktene til Litauen. Jan Hieronimowicz Chodkiewicz vart den første guvernæren og hertugen (1566–78). Han vart ein provins i Storfyrstedømet Litauen fram til 1569. Etter Lublinunionen i 1569 vart han ein del av eit kondominat med Kongedømet Polen og Storfyrstedømet Litauen.
Delar av hertugdømet vart erobra av Sverige under den polsk-svenske krigen og erobringane deira vart respektert i Altmarktraktaten i 1629. Realunionen heldt på dei austlege områda av Hertugdømet som fekk namnet Inflanty, fram til den første delinga av Polen i 1772, då det vart annekert av Katarina den store sitt russiske keisardøme.
Bakgrunnsstoff
[endre | endre wikiteksten]Kjelder
[endre | endre wikiteksten]- Denne artikkelen bygger på «Duchy of Livonia» frå Wikipedia på engelsk, den 21. januar 2008.