Tjukk l
| IPA-teikn | ɽ |
| IPA-nummer | 125 |
| Entitet (desimal) | ɽ |
| Unicode (hex) | U+027D |
| X-SAMPA |
|
| Kirschenbaum | *.
|
Tjukk l eller retrofleks flapp er ein språklyd som mellom anna finst i norske dialektar på Austlandet, Trøndelag, på Helgeland og opp til Nord-Salten og enkelte andre stader. Lyden blir danna ved at ein krøller tunga litt bakover og rettar henne ut igjen. På vegen framover slår tungespissen over den fremre delen av ganen. (eksempel: njeet)
I IPA skriv ein lyden som [ɽ]. I norsk lydskrift skriv ein gjerne lyden med teiknet ł̣. I norsk har tjukk l oppstått av norrøn l (sól) eller rð (garð). I ytterområda for tjukk l finn ein /suːɽ/ og /ɡɑːɾ/.
Førekomst av tjukk l
[endre | endre wikiteksten]Tjukk l kan både bli brukt for gamalnorsk l i ord som dal, sol, blod og Ola, og for gamalnorsk rð i ord som gard, hard, jord og ferdig. Grensene for dei to tjukk l-typane fell ikkje saman overalt, men stort sett dekkjer dei det same området. Vestnorsk har ikkje tjukk l.
Andre språk:
- Albansk: I staden for enkel r i slutten av ord.
- Hausa: I staden for r.
- Hindu/urdu: Representert i devanagari med bokstaven ड़ og på urdu med ڑ.
- Japansk: Skil ikkje mellom r og l, og avhengig av ordet, kan ein r eller tjukk l bli brukt.
- Italiensk: I ein landsbydialekt i Nord-Italia i staden for n.
Kjelder
[endre | endre wikiteksten]- Denne artikkelen bygger på «Retrofleks flapp» frå Wikipedia på bokmål, den 28. mars 2011.
Bakgrunnsstoff
[endre | endre wikiteksten]- Heide, Eldar, 2010: «Tjukk l – Retroflektert tydeleggjering av kort kvantitet. Om kvalitetskløyvinga av det gamle kvantitetssystemet.» Maal og minne, s. 3-44.
