Parchman Farm av Mose Allison

Frå Wikipedia – det frie oppslagsverket
Parchman Farm Blues
Singel av Bukka White
B-side

District Attorney Blues

Utgjeve 1940
Innspelt Chicago, 7. mars 1940
Sjanger Blues
Lengd 2:38
Selskap Okeh
Låtskrivar(ar) Bukka White
Produsent Lester Melrose

«Parchman Farm» eller «Parchman Farm Blues» er ein bluessong først spelt inn av den USA-amerikanske delta blues-musikaren Bukka White i 1940. Det er eit sjølvbiografisk stykke, der White syng om opplevingane sine i det berykta Mississippi State Penitentiary, òg kjent som Parchman Farm.

Jazzpianisten og vokalisten Mose Allison omarbeidde han til sine eigne «Parchman Farm» og «New Parchman», som er blant hans mest populære songar. Ei rekkje artistar har spelt inn eigne tolkingar, som regel basert på Allison sine songar.

Bakgrunn[endre | endre wikiteksten]

Tidlig i platekarrieren, i 1937, vart Bukka White arrestert og dømt for ein skyteepisode og sett i Parchman Farm-fengselet i Sunflower County i Mississippi. Institusjonen vart driven som ein fengselsarbeid-farm, som var berykta for dei harde forholda sine og bruk av trusty-systemet, med streng disiplin og tening av privilegium.[1] Innspelinga hans av «Shake 'Em On Down» vart ein hit medan han var der, og som eit resultat av dette vart White litt av ein kjendis i fengselet.[2] Medan han sat fengsla, spelte han inn to songar for John Lomax, som gjorde feltopptak for Archive of Folk Culture ved U.S. Library of Congress.[2] Då White vart lauslaten to og eit halvt år seinare, i 1940 (omstenda rundt den tidlege lauslatinga har vore omdiskutert),[3] tok han opp att platekarrieren hos produsenten Lester Melrose i Chicago.[2]

Tekst og stil[endre | endre wikiteksten]

I mars 1940 kom White til innspelingsstudioet førebudd på å spela inn fleire songar. Då Melrose såg at dei for det meste var omarbeidingar av populære blueslåtar, oppmoda han White til å bruka eit par dagar på å førebu noko nytt materiale.[4] White hugsa seinare: «Eg sette i gang med det» og kom tilbake 7. mars med tolv nye songar.[4] Ein av dei var «Parchman Farm Blues», som han spelte inn same dag (alle tolv vart spelte inn i løpet av to dagar, 7. og 8. mai 1940).[4] Songen har element frå deltabluesen, mellom anna eit modal-arrangement med éin akkord og ein slidegitar-solo. Melodilinja er likevel særeigen og baserer seg i mindre grad på blånotar. White framfører vokalen i sin karakteristiske kornete, gutturale stil akkompagnert av den akustiske gitaren sin, med Washboard Sam på vaskebrett.[4] Teksten viser til tida på Parchman:

Oh listen you men, I don't mean no harm (2×)
If you wanna do good, you better stay off ol' Parchman farm
We got to work in the mornin', just at dawn of day (2×)
Just at the settin' of the sun, that's when the work is done

Lenkjegjeng på Parchman Farm i 1911.

White nekta aldri for ansvaret for skytinga, som han hevda var i sjølvforsvar: «Eg skaut han der eg ville skyta han. Braut hofta hans».[4] Sjølv om han vanlegvis bagatelliserte tida på Parchman, er skilnaden i songane hans etter lauslatinga tydeleg. Ifølgje musikkhistorikaren Ted Gioia er «den ustyrlege, sorglause stemninga i 'The Panama Limited', i 'Shake 'Em On Down', erstatta av ei mørkare, meir introspektiv stemning i dei seinare innspelingane hans. Det kjem ei kjensle av patos inn i musikken hans og dei får ein meir openlyst kunstnarisk dimensjon».[2]

Då han gjorde si siste kommersielle innspeling i 1937, var den rurale bluesen i ferd med å vika plassen for den urbane ensemble-bluesen.[2] I 1940 var artistar som Louis Jordan med jump blues og T-Bone Walker med West Coast-blues i ferd med å bli populære, og den elektrifiserte delta-stilen til Muddy Waters og John Lee Hooker var framleis nokre år unna. Som Gioia noterer: «Det er uklart kva publikum Melrose hadde i tankane då han gjekk med på å spela inn desse songane».[2] Då «Parchman Farm Blues» vart gitt ut som singel av Okeh Records i 1940, gjekk han stort sett umerkande hen. Ei kort melding i Amsterdam News i juli 1940 omtalte songane til Whites som «folkemusikk» og ikkje ein del av nokon aktuell populærstil.[2] Deretter opptredde han berre sporadisk fram til han vart gjenoppdaga under den amerikanske folkemusikkvekkinga på byrjinga av 1960-åra, då Bob Dylan og andre byrja å spela inn songane hans, som til dømes «Fixin' to Die Blues».[5] «Parchman Farm Blues» er inkludert på ei rekkje kompilasjonar med Bukka White og ulike artistar.[6]

Mose Allison-versjon[endre | endre wikiteksten]

Mose Allison i 2007

I 1957 spelte Mose Allison inn «Parchman Farm» til albumet sitt Local Color. Sjølv om songen er inspirert av songen til White, brukar Allison eit anna arrangement og nokre nye tekstar.[7] I det første verset seier songaren «I ain't never done no one no harm», men i det siste innrømmer han at «all I did was shoot my wife». Songen blir framført av ein trio med Allison på vokal og piano, støtta av Addison Farmer på bass og Nick Stabulas på trommer. Det er ein livleg låt, som får endå meir fart gjennom modulasjon i det andre verset.[8]

«Parchman Farm» er ein av dei mest kjende songane til Allison. I 1964 spelte han songen inn på nytt med ny tekst som «New Parchman» på albumet The Word from Mose. For å auka ironien inneheld det første verset «Sittin' over here on Parchman Farm, the place is loaded with rustic charm».[9] «Parchman Farm» har sidan vorte spelt inn av ei rekkje artistar.[10]

Kjelder[endre | endre wikiteksten]

  1. ↑ Oliver, Paul (1998). The Story of the Blues. University Press Northeastern. s. 137-138. ISBN 978-1-55553-354-0. 
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 2,6 {{ref name="Gioia"> Gioia, Ted (2008). Delta Blues (Norton Paperback 2009 utg.). New York City: W. W. Norton. s. 89-93. ISBN 978-0-393-33750-1. 
  3. ↑ {{ref> Wardlow, Gayle Dean (1998). Chasin' That Devil Music: På jakt etter bluesen. San Francisco: Backbeat Books. s. 103-104. ISBN 0-87930-552-5. 
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 . Humphrey, Mark (1994). The Complete Bukka White (CD-hefte). Bukka White. Columbia Records/Legacy Recordings. s. 3, 6, 8. CK 52782. 
  5. ↑ Herzhaft, Gerard (1992). «Bukka White». Bluesens leksikon. Fayetteville, Arkansas: University of Arkansas Press. s. 375-376. ISBN 1-55728-252-8. 
  6. ↑ «Bukka White: Parchman Farm Blues - Appears On». AllMusic. Henta 15. juni 2014. 
  7. ↑ Herzhaft 1992, s. 465.
  8. ↑ Matthew, Greenwald. «Mose Allison: Parchman Farm - Song Review». AllMusic. Henta 15. juni 2014. 
  9. ↑ I ein AllMusic-melding heiter det mellom anna: «Perhaps this version would be mora suited to white-collar criminals».Chadbourne, Eugene. «Mose Allison: The Word from Mose Allison». AllMusic. Henta 15. juni 2014. 
  10. ↑ «Mose Allison: Parchman Farm – Also Performed By». AllMusic. Henta 15. juni 2014. 
Henta frå «https://nn.wikipedia.org/w/index.php?title=Parchman_Farm_av_Mose_Allison&oldid=3491845»