Godteri
Godteri, godter, godsaker, knask, snop, slikkeri eller søtsaker er matvarer som er laga for å smaka godt. Dei er kjende for å innehalda mykje sukker. Det er ein felles beteiknelse på sukkertøy, drops, pastillar, knekk, tyggjegummi, vingummi, marsipan, nougat, lakris, gelégodteri og andre sukkervare.
Ordet godteri brukast av enkelte om alle slags søte nytelsesmiddel og smågodt i vid forstand, også iskrem. Nokon brukar dessutan ordet upresist om snacks som popcorn, potetlauv, tørka frukt og nøtteblandinger som inneheld andre næringsstoff og ofte er tilsett mykje salt.
Godteri solgt i lausvekt kallast smågodt.
Innhaldsliste
Godterimarknaden[endre | endre wikiteksten]
Bransja rekna ut at marknaden for godteri, pastiller og tyggjegummi i Noreg (2006) har ein verdi på om lag NOK 6,7 milliarder målt i omsett verdi ut ai butikk. Av dette utgjer godteri 84% pastiller ca. 10% og tyggjegummi ca. 6%.
Godteriprodusentar[endre | endre wikiteksten]
Det er ei rekkje kjende produsentar av godteri i nærings- og nytingsmiddelindustrien og ei mengde merkevare. Freia (Kraft Foods, Nidar og Brynhild Gruppen dominerar det norske markede per i dag. I tillegg finns det småskalaprodusentar, som blandt anna Hval Sjokoladefabrikk. fleire er organisert i Norske Sjokoladefabrikkens Forening som som ei gruppe med sjokoladebaserte og søtlige frontfigurar.
Litt over halvparten av alt godteri og sjokolande i Noreg vart i 2004 importert frå utlandet. I tillegg kjem sukkervarer kjøpt ved grensehandel og taxfreebutikkar. Internasjonale godteriselskap er Coletta Fazer, Nestlé, Mars Incorporated, Kraft Foods og ei stor mengde andre.
Forbruk[endre | endre wikiteksten]
Nordmenn åt i gjennomsnitt 9,2 kg sjokolade og 4,9 kg sukkervarer kvar i 2004. Tida omkring jul og påske er ein stor sesong for å ete sjokolade og godteri.
Med økt kjøpekraft er bruks, saft og godteri ikkje lenger berre laurdagskos men kvardagskos for mange norske ungdommer. Dette verkar negativt inn på helsetilstanden og er ein viktig medvekrkande årsak til fedme bland born og unge. Det er også mogeleg at auka bruk av sukker kan ha stoppa utviklinga av stadig betre tannhelse frå midten av 1990-tallet.
Søtheit[endre | endre wikiteksten]
Søtheit er ein smakssak, og grada av søtheit bestemmast individuelt. Det finnes mange syntetiske framstilte søtningsstoff, den kanskje mest kjende er sakkarin. Sakkarin er ca. 300 gongar søtare enn sukrose.
