Izuøyane

	Izuøyane
	øygruppe
Land	Japan
Del av	Tokyo Islands, Izu-Bonin-Mariana Arc
	; Izuøyane; 34°19′0″ N 139°40′0″ E
	Wikimedia Commons: Izu Islands

Izuøyane (伊豆諸島 , Izu-shotō) er ei kjede av vulkanske øyar som strekker seg sørover i Stillehavet frå Izuhalvøya i Japan i ei lengd på ca. 580 kilometer. Dei er ein del av den same vulkanske kjede som Fujifjellet.

Øyane som ligg nærast Honshu blir kalla «dei sju Izuøyane» (伊豆七島, Izu Shichito). Heile arkipelet til og med den fjerntliggande Lots hustru blir kalla Izuøyane (伊豆諸島 - Izu-shotō). Totalt finst det over eit dusin øyar. Ni av dei er folkesette. Øyane blir administrerte av Tokyo storbyområde, eit av dei 47 prefektura i Japan.

Geografi og geologi[endre | endre wikiteksten]

Den største øya målt i areal og befolkning er Izu Ōshima, som også ligg nærast kysten av Honshu. Ōshima er ein særs aktiv stratovulkan som sist hadde utbrot i 1990. Øya er òg kjend for dei varme kjeldene sine og ein rik flora, m.a. kamelia som blir brukte til framstilling av kameliaolje.

To-shima har ikkje hatt vulkanutbrot på fleire tusen år. Denne øya er òg kjend for produksjon av kameliaolje. Kamelia dekker 80 % av øya.

Den vesle øya Udone-shima var tidlegare folkesett, men er no forlaten. Vulkanen på øya er utdøydd.

Nii-jima er kjend for kvite klipper og kvite strender skapt av den vulkanske bergarta ryolitt. Øya har ikkje hatt vulkansk aktivitet sidan 900-talet, men er heimsøkt av hyppige jordskjelv. Like ved Nii-jima ligg Shikine-jima, som også er kjend for vakre strender, og dessutan varme kjelder.

Kōzu-shima er ei relativ flat øy, og manglar dei dramatiske klippene ein kan sjå på andre øyar i arkipelet. Det har ikkje vore vulkansk aktivitet her sidan 800-talet.

Miyake-jima er ein aktiv stratovulkan som sist hadde utbrot i 2010. Med den vulkanske aktiviteten følgjer òg giftige gassar som, alt etter vindretninga, kan vera farleg for befolkninga som stadig held til på øya. Innbyggarane er rådde til å alltid ha ei gassmaske for handa.

Hachijō-jima er den nest største øya i gruppa, målt både i areal og innbyggartal. Ho har ikkje hatt nokon vulkansk aktivitet sidan 1600-talet. Klimaet er subtropisk, og bregnar, palmetre, hibiskus og bougainvillea dekker øya.

Den siste folkesette øya på veg sørover er den eksotiske øya Aogashima. Ho er kjend for vulkanfjellet sitt som har ein kaldera inne i ein større kaldera. Siste utbrot var på slutten av 1800-talet.

Lengre sør ligg det fire små, vulkanske øyar som ikkjer er folkesette, mellom anna det særprega fuglefjellet Sōfu Iwa (Lots hustru) som berre er 0,005 km² stort, men når ei høgde av 100 moh.

Historie[endre | endre wikiteksten]

Eldre historie[endre | endre wikiteksten]

På «Dei sju Izuøyane» er det så langt sør som Hachijō-jima funne spor av busetjing som går tilbake til steinalderen. Dei eldste spora peikar tilbake på ainufolket koro-pok-guru som budde der før japanarane kom (jōmonkulturen). Men ein reknar med at menneske allereie for 20 000 år sidan kryssa over til øyane for å henta obsidian som dei brukte som steinreiskapar. På denne tida var havnivået lågare, og fleire av øyane var forbundne til ei større øy.^[1]

Turisme[endre | endre wikiteksten]

Den vakre naturen og dramatiske geologi til øyane, og dessutan nærleiken og ferjesamband til «fastlandet» gjer dei til populære reisemål.

Øyane[endre | endre wikiteksten]

Øygruppa består av følgjande øyar:

Namn	Kanji	Areal(km²)	Innbyggarar(2007)	Høgaste punkt(moh.)	Navnhøyeste punkt	Koordinatar
Izu Ōshima	伊豆大島	91,06	8472	764	Mihara	34°44′0″N 139°24′0″E 34°44′0″N 139°24′0″E
To-shima	利島	4,12	304	508	Miyatsuka	34°31′0″N 139°17′0″E 34°31′0″N 139°17′0″E
Udone-shima	鵜渡根島	0,4	-	210		34°28′0″N 139°18′0″E 34°28′0″N 139°18′0″E
Nii-jima(med Hanshima og Jinai-tō)	新島	23,53	2420	432	Miyatsuka	34°22′0″N 139°16′0″E 34°22′0″N 139°16′0″E
Shikine-jima	式根島	3,9	600	109	Kambiki	34°19′30″N 139°13′0″E 34°19′30″N 139°13′0″E
Kōzu-shimamed Ombase-jima	神津島	18,87	1914	574	Tenjō-zan	34°13′0″N 139°09′0″E 34°13′0″N 139°09′0″E
Miyake-jima	三宅島	55,48	2382	815	Oyama	34°05′0″N 139°32′0″E 34°05′0″N 139°32′0″E
Ōnohara-jima	大野原島	0,02	-	114	Koyasu	34°03′0″N 139°23′0″E 34°03′0″N 139°23′0″E
Mikura-jima	御蔵島	20,58	313	851	Oyama	33°52′30″N 139°36′0″E 33°52′30″N 139°36′0″E
Inamba-jima	藺灘波島	0,005	-	74		33°39′0″N 139°18′0″E 33°39′0″N 139°18′0″E
Hachijō-jima	八丈島	69,54	8363	854	Nishiyama (Hachijō-Fuji)	33°07′0″N 139°47′0″E 33°07′0″N 139°47′0″E
Hachijō-kojima	八丈小島	3,08	-	616,8	Taihei-zan	33°08′0″N 139°41′0″E 33°08′0″N 139°41′0″E
Aogashima	青ヶ島	5,98	192	423	Maruyama (Ō-Toppu)	32°27′29″N 139°46′04″E 32°27′29″N 139°46′04″E
Beyonēsu-retsugan (Bayonnaise-skjærene)	ベヨネース列岩	0,01	-	9,9		31°53′0″N 139°55′0″E 31°53′0″N 139°55′0″E
Sumisu-tō	須美寿島	0,02	-	136		31°26′0″N 140°03′0″E 31°26′0″N 140°03′0″E
Tori-shima	鳥島	4,79	-	394	Iō-zan	30°29′04″N 140°18′04″E 30°29′04″N 140°18′04″E
Sōfu Iwa (Lots Hustru)	孀婦岩	0,005	-	99		29°48′0″N 140°21′0″E 29°48′0″N 140°21′0″E