Nobelprisen i økonomi
Sveriges Riksbanks økonomipris til minne om Alfred Nobel , som regel kalla Nobelprisen i økonomi, er ein pris som blei innstifta i 1969, til trehundreårsjubiléet åt den svenske Riksbanken. Dette er ikkje eigentleg ein Nobelpris, ettersom han ikkje har noka tilknyting til Alfred Nobel sitt testamente. Arvingane hans har konsekvent avvist all bruk av nemninga «Nobelpris» i samband med denne prisen. Utmerkinga følgjer likevel den same utdelingsprosedyren som dei andre prisane, har liknande premiar og prestisje, og blir av mange rekna som ein litt yngre nobelpris.
Kungliga Vetenskapsakademin, som òg deler ut nobelprisane i kjemi og fysikk, vel ut vinnaren. Ein komité med fem til åtte medlemmer mottek nominasjonar frå rundt hundre levande økonomar. Dei vel ut opptil tre kandidatar som Nobelrådet deretter stemmer over.
Sjølv om han er den mest moderne av nobelprisane, har økonomiprisen òg vore den mest einsretta når det gjeld å velja vinnarar. Langt dei fleste vinnarane er europeisk-ætta menn over 60 år, helst tilsette ved prestisjetunge amerikanske universitet. Så langt er det berre éi kvinne som har fått prisen. Tildelingane er òg blitt kritiserte for å favorisera neoliberal økonomi.
Økonomiprisvinnarar
[endre | endre wikiteksten]- 1969 - Ragnar Frisch, Jan Tinbergen
- 1970 - Paul Samuelson
- 1971 - Simon Kuznets
- 1972 - John Hicks, Kenneth Arrow
- 1973 - Wassily Leontief
- 1974 - Gunnar Myrdal, Friedrich von Hayek
- 1975 - Leonid Kantorovich, Tjalling Koopmans
- 1976 - Milton Friedman
- 1977 - Bertil Ohlin, James Meade
- 1978 - Herbert Simon
- 1979 - Theodore Schultz, Arthur Lewis
- 1980 - Lawrence Klein
- 1981 - James Tobin
- 1982 - George Stigler
- 1983 - Gerard Debreu
- 1984 - Richard Stone
- 1985 - Franco Modigliani
- 1986 - James Buchanan Jr
- 1987 - Robert Solow
- 1988 - Maurice Allais
- 1989 - Trygve Haavelmo
- 1990 - Harry Markowitz, Merton Miller, William Sharpe
- 1991 - Ronald Coase
- 1992 - Gary Becker
- 1993 - Robert Fogel, Douglas North
- 1994 - Reinhard Selten, John Nash Jr, John Harsanyi
- 1995 - Robert Lucas Jr
- 1996 - James Mirrlees, William Vickrey
- 1997 - Robert Carhart Merton, Myron Scholes
- 1998 - Amartya Sen
- 1999 - Robert Mundell
- 2000 - James Heckman, Daniel McFadden
- 2001 - George A. Akerlof, A. Michael Spence, Joseph E. Stiglitz
- 2002 - Daniel Kahneman, Vernon L. Smith
- 2003 - Robert F. Engle, Clive W. J. Granger
- 2004 - Finn E. Kydland, Edward C. Prescott
- 2005 - Robert J. Aumann, Thomas C. Schelling
- 2006 - Edmund Phelps
- 2007 - Leonid Hurwicz, Eric S. Maskin, Roger Myerson
- 2008 - Paul Krugman
- 2009 - Elinor Ostrom , Oliver Williamson
- 2010 - Peter A. Diamond, Dale T. Mortensen og Christopher A. Pissarides
- 2011 - Thomas J. Sargent og Christopher A. Sims
- 2012 - Alvin E. Roth og Lloyd S. Shapley
- 2013 - Eugene F. Fama, Lars Peter Hansen og Robert J. Shiller
- 2014 - Jean Tirole