Kokain

Kokain
CAS-nummer 50-36-2	ATC-nummer {{{ATC}}}
Metabolisme	lever
Halveringstid	1 time
Utskiljing	Nyrene/urin
Administrasjonsform	oral, IV, gjennom lungene, sniffing, gjennom huda, PO

Kokain (bensoylmetylekgonin) er eit alkaloid som ofte vert misbrukt som eit narkotikum. Kokain vert utvunne av blad frå kokabusken (Erythroxylon cocae), som veks i Sør-Amerika, særleg i Bolivia, Colombia og Peru. Namnet kokain kjem frå plantenamnet koka pluss alkaloidsuffikset -in, på folkemunn er stoffet kalla «cola», «Charlie», «blow», «snø» eller «pudder».^[1]

Kokain stimulerer sentralnervesystemet og minkar kjensla av svolt. Stoffet gjev ei sterk kjensle av lukke og mykje energi.^[2] Sjølv om kokain i dag i hovudsak vert misbrukt som rusmiddel, kan det elles i sjeldne tilfelle verta nytta til lokalbedøving ved operasjonar i augo, halsen eller nasa.

Narkotikum

Kokain er eit stoff det er sterkt vanedannande, og har ei særs sterk brukarbinding.^[3] Stoffet står på den norske narkotikalista^[4] og stoffet er soleis forbode i Noreg. Stoffet står òg på dopinglista til antidoping-byrået WADA og Antidoping Norge.

Kokain kan takast på fleire ulike måtar: med sprøyte, sniffast gjennom nasa, røykjast, takast opp gjennom huda – til dømes i munnen eller ved svelging. Kroppen reagerer med høgare blodtrykk, og omfattande bruk kan føra til hjarteinfarkt.

Historie

Dei oppkvikkande og svoltdempande effektane til kokablada har vore kjende i fleire hundre år før forskarane klarte å isolera den aktive substansen i 1859. I rein form er effekten av kokain langt sterkare enn i kokablada. Stoffet vart etter kvart teke i bruk som rusmiddel, og mange store intellektuelle, kunstnarar og musikarar har nytta kokain, mellom anna Sigmund Freud.^[5] Fram til 1929 kunne ein finna spor av kokain i Coca-Cola.^[6]

Kjelder

↑ «Kokain» (på norsk bokmål). Blå kors. Henta 2. april 2023.
↑ Dietrichs, Erik Sveberg; Mørland, Jørg; Bretteville-Jensen, Anne Line; Bachs, Liliana: kokain i Store medisinske leksikon på snl.no. Henta 2. april 2023.
↑ Recent developments in the abuse of cocaine Arkivert 2005-03-12 ved Wayback Machine.
↑ Narkotikaforskriften i Lovdata.no
↑ Christine Myrvang. «Da kokainen var hvit som snø og uskyld» (på norsk bokmål). Handelshøyskolen BI. Henta 2. april 2023.
↑ Coca-Cola i Store norske leksikon på snl.no. Henta 2. april 2023.

Denne artikkelen bygger på «Cocaine» frå Wikipedia på engelsk, og «Kokain» frå Wikipedia på svensk den 5. oktober 2006.

Bakgrunnsstoff

Wikifrasar har ei sitatsamling som gjeld: Kokain

Commons har multimedium som gjeld: Kokain

«Kokain» (på norsk bokmål). Rusopplysningen.
«Cocaine» (på engelsk). United Nations Office on Drugs and Crime.
«Cocaine Research Report» (på engelsk). National Institute on Drug Abuse.
«Fakta om narkotika» Arkivert 2006-03-02 ved Wayback Machine. hjå Sosial- og helsedirektoratet

[1] «Kokain» (på norsk bokmål). Blå kors. Henta 2. april 2023.

[2] Dietrichs, Erik Sveberg; Mørland, Jørg; Bretteville-Jensen, Anne Line; Bachs, Liliana: kokain i Store medisinske leksikon på snl.no. Henta 2. april 2023.

[3] Recent developments in the abuse of cocaine Arkivert 2005-03-12 ved Wayback Machine.

[4] Narkotikaforskriften i Lovdata.no

[5] Christine Myrvang. «Da kokainen var hvit som snø og uskyld» (på norsk bokmål). Handelshøyskolen BI. Henta 2. april 2023.

[6] Coca-Cola i Store norske leksikon på snl.no. Henta 2. april 2023.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]