Kvarken

	Kvarken
	verdsarv
	Kvarkenøyane (Finland)
Land	Finland
Del av	Bottenvika
	Verdsarvstad
Namn	Höga kusten / Kvarkenøyane
År	2000 (#24)
Nummer	898
Region	Europa og Nord-Amerika
IUCN-kategori	VI - Verna naturområde
	; Kvarken; 63°30′N 21°00′E / 63.5°N 21°E
	Wikimedia Commons: Kvarken

Kvarken eller Norra Kvarken (finsk Merenkurkku) er eit smalt område som skil Bottenviken frå Bottenhavet. Avstanden frå det svenske til det finske fastlandet er kring 80 km, medan avstanden mellom dei ytste øyane på kvar side berre er kring 25 km. Vassdjupna i Kvarken er berre kring 25 meter. Regionen har òg ei uvanleg høg landheving på kring 1 cm i året.

På den finske sida av Kvarken er det ei stor øygruppe. Dei fleste øyane er små og aude. Øygruppa er mindre på den svenske sida av Kvarken og øyane her har brattare sider. Kvarken er òg historisk viktig, fordi det vart frakta post over Kvarken når havet var isdekt. Postruta vart særleg mykje nytta i perioden under svensk styre av Finland.

På øyane i «midten» var Kvarken, på svensk kalla Valsörarna og på finsk Valassaaret, står eit 36 meter høgt fyr laga av Henry LePaute, som arbeidde for ingeniørbyrået til Gustave Eiffel. Stukturmessig er det store likskapar mellom fyrtårnet (bygd i 1885) og Eiffeltårnet (bygd 1889). Fyret er no automatisert som dei fleste fyra i Finland er.

63°30′N 21°0′E / 63.500°N 21.000°E / 63.500; 21.000

Verdsarv

I 2006 vart Kvarkenøyane lagt til verdsarvstaden Höga kusten^[1] (som dekkjer vestsida av Bottenviken og Kvarken) i Sverige, sidan området er eit «typeområde» for forsking på isostasi, landheving. Fenomenet vart først oppdaga og studert her. ^[2]

Bru

Det har vore gjort forslag om å byggje ei bru over sundet, til ein kostnad på kring 1,5 til 2 milliardar euro. Det er mange øyar i sundet og den samla lengda på det som truleg kan verte tre øyar er kring 40 km. Den svenske fiansministeren har vist interesse for ideen, men prosjektet er framleis på eit særs tidleg planleggingsstadium. Foreløpig meiner både svenske og finske styresmakter at det er for dyrt, i tillegg til at ei bru kan gå utover naturverdien i området.

Kjelder

Bakgrunnsstoff

[1] Kvarken verdsarvstad

[2] ttp://whc.unesco.org/en/list/898

[1]

[2]

v d e Verdsarven i Finland
Gamle Raumo (1991) · Sveaborg (1991) · Petäjävesi gamle kyrkje (1994) · Verla tresliperi og pappfabrikk (1996) · Bronsealdergravrøysane i Sammallahdenmäki (1999) · Struvemeridianen¹(2005) · Höga kusten/Kvarken arkipel² (2006)
Årstalla angjev når staden vart teken opp på verdsarvlista 1: Delt mellom Estland, Finland, Hviterussland, Latvia, Litauen, Moldova, Noreg, Russland, Sverige og Ukraina2: Delt med Sverige

v d e Verdsarven i Sverige
Drottningholms slott (1991) · Birka og Hovgården (1993) · Engelsbergs bruk (1993) · Helleristingsområdet i Tanum (1994) · Skogskyrkogården (1994) · Hansabyen Visby (1995) · Gammelstads kyrkstad (1996) · Laponia (1996) · Orlogsbyen Karlskrona (1998) · Höga kusten/Kvarken arkipel¹ (2000) · Kulturlandskapet på Södra Öland (2000) · Falun og Kopparbergslagen (2001) · Grimeton kringkastar (2004) · Struvemeridianen²(2005) · Hälsingegårdar (2012)
Årstalla angjev når staden vart teken opp på verdsarvlista ¹ Delt med Finland ² Delt mellom Estland, Finland, Hviterussland, Latvia, Litauen, Moldova, Noreg, Russland, Sverige og Ukraina