Norske departement

Departement er i Noreg ei nemning på det nivået i statsadministrasjonen som er lagt direkte inn under ein statsråd eller ein minister. Eit departement kan dekkja eitt eller fleire ulike fagområde. I andre land er regjeringsdepartementa ofte kalla ministerium. Alle departement har ein politisk leiar i regjeringa, ein statsråd eller minister, som har knytt til seg ein eller fleire statssekretærar og politiske rådgjevarar. Departementsråden er departementet sin øvste administrative leiar og er ikkje politisk vald. Under seg kan departementsråden ha til dømes ekspedisjonssjefar, avdelingsdirektørar, underdirektørar og byråsjefar. Eit departement har som si viktigaste oppgåve å gjera førebuande arbeid for regjeringa, iverksetting av vedtak, klage- og kontrollfunksjonar. Departementa har sjølvstendig avgjerdsmynde på ein del område. Eit departement kan ha lagt under seg ymse direktorat og andre statsetatar.

Norske departement

Særleg ved regjeringsskifte hender det at organiseringa av departement vert endra på. Departementsinndelinga etter stortingsvalet i 2005 er som nedanfor.

1. Arbeids- og inkluderingsdepartementet
2. Barne- og likestillingsdepartementet
3. Finansdepartementet
4. Fiskeri- og kystdepartementet
5. Fornyings- og administrasjonsdepartementet
6. Forsvarsdepartementet
7. Helse- og omsorgsdepartementet
8. Justis- og politidepartementet
9. Kommunal- og regionaldepartementet
10. Kultur- og kyrkjedepartementet
11. Kunnskapsdepartementet
12. Landbruks- og matdepartementet
13. Miljøverndepartementet
14. Nærings- og handelsdepartementet
15. Olje- og energidepartementet
16. Samferdsledepartementet
17. Utanriksdepartementet

• Statsministerens kontor

Nokre tidlegare departement

Namn		Frå	Til
Arbeids- og sosialdepartementet	ASD	2004	2005
Administrasjonsdepartementet	AD	1993	1996
Arbeidsdepartementet	ABD	1885	1946
Arbeids- og administrasjonsdepartementet	AAD	1998	2004
Barne- og familiedepartementet	BFD	1991	2005
Departementet for familie og forbrukarsaker	DFF	1956	1972
Departementet for utviklingshjelp	DUH	1984	1989
Familie- og forbrukardepartementet	FFD	1990	1990
Fiskeridepartementet		1946	2004
Forbruker- og administrasjonsdepartementet	FAD	1972	1989
Forsyningsdepartementet		1939	1942
Forsynings- og gjenreisingsdepartementet	FSD	1942	1950
Handels-, sjøfarts- og industridepartementet	HD	1916	1947
Handelsdepartementet / Handels- og skipsfartsdepartementet	HD	1947	1987
Helsedepartementet	HD	2002	2004
Indredepartementet		1846	1903
Industridepartementet	IND	1947	1987
Kyrkje- og kulturdepartementet	KKD	1990	1990
Kyrkje- og undervisingsdepartementet	KUD	1814	1989
Kyrkje-, utdannings- og forskingsdepartementet	KUF	1991	2001
Kommunal- og arbeidsdepartementet	KAD	1948	1989
Kommunal- og arbeidsdepartementet	KAD	1993	1997
Kommunaldepartementet	KOM	1990	1992
Kultur- og vitskapsdepartementet	KVD	1982	1989
Kulturdepartementet	KD	1991	2001
Landbruksdepartementet		1900	2004
Løns- og prisdepartementet	LPD	1955	1972
Moderniseringsdepartementet	MOD	2004	2006
Nærings- og energidepartementet	NOE	1993	1996
Næringsdepartementet	ND	1988	1992
Olje- og energidepartementet	OED	1978	1992
Planleggings- og samordningsdepartementet	PSD	1997	1997
Skipsfartsdepartementet	SKD	1942	1945
Social- og industridepartementet
Sosialdepartementet	SOS	1913	1993
Sosialdepartementet	SOS	2002	2004
Sosial- og helsedepartementet	SHD	1993	2001
Utdannings- og forskningsdepartementet	UFD	1990	1990
Utdannings- og forskningsdepartementet	UFD	2002	2006

Bakgrunnsstoff

• Oversikt over norske departement hos Regjeringen.no, vitja 9. november 2009
• Nedlagde norske departement 1945-dd hos Regjeringen.no, vitja 9. november 2009
• Regjeringskontorene 1814- Arkivert 2005-11-19 ved Wayback Machine. Riksarkivet
• Hierarkisk oversyn over departement 1947-2005 Arkivert 2005-08-27 ved Wayback Machine.

• Denne artikkelen bygger på «Norske departement» frå Wikipedia på bokmål, den 8. mars 2009.