Diskusjon:Islam

Referansar

No som artikkelen er i ferd med å veksa seg utover det som er alminneleg kjent, hadde det vore greit med nokre referansar. Ein kan kanskje bruka somme av referansane frå en:Islam. --Eddi (Snakk) 29. des. 2005 kl. 00:20 (UTC)

Skal sjå om eg får lagt til nokre. Men... referansane som er gjeve opp på den engelske sida er rimeleg snevre (eit smått merkeleg utval, eg skjønar til dømes lite av kva Kurzman si bok gjer der, sjølv om det er ei rimeleg interessant bok). --Oyvindstrommen 29. des. 2005 kl. 07:27 (UTC)

Oversikt over tema

Korleis får ein gjort endringar i temaoversikten til høgre? Det er fleire feil i denne i høve skrivemåtar. På norsk er det betre å skriva ayatolla enn ayatollah og betre å skriva hadj enn hajj (den faktisk uttala på arabisk ligg nærare hadjdj enn hai). Andre endringar bør kanskje også gjerast. --Oyvindstrommen 29. des. 2005 kl. 07:30 (UTC)

Du kan endre temaoversikta på Mal:Islam, men du bør nok diskutere skrivemåtane med Olve - det er han som oppretta malen - før du gjer endringar. --EIRIK\^diskusjon 29. des. 2005 kl. 10:28 (UTC)

Einig i at malen treng å endrast. I tillegg til dei uvanlege skrivemåtane er han òg for lang for korte artiklar. Eg kan godt setja opp noko liknande som me har for hinduismen og kristendommen -- du kan samanlikna dei lange malane i hovudartiklane med dei kortare som finst på dipavali og advent. -- Ranveig 29. des. 2005 kl. 16:06 (UTC)

Når det gjeld korte artiklar, så håpar no i alle fall eg at dei fleste av dei veks og blir lange artiklar. Slik som dipavali, for eksempel... Hadde vore utruleg artig om Nynorsk Wikipedia kunne bli ein hovudressurs for religionsvitskap på nettet. Og ein hovudressurs for medisin, for musikk, for astronomi (der ligg vi forresten temmeleg godt an allereie) osv. Olve 30. des. 2005 kl. 18:40 (UTC)

Transkripsjon

Oppjustering og endringar er positivt! Men eg vil føreslå å setja opp eit konsekvent system for transkripsjonsmåte — på same vis som vi allereie har det for hebraisk Wikipedia:Retningsliner for transkripsjon av hebraisk. Når det gjeld skrivemåten, så vart denne malen oppretta før vi var i full gang med «radikal transkribering» her på nn — derav former som hajj o.a. Eg er absolutt einig i å skrive dj der engelsk brukar j, og kanskje ddj der engelsk brukar jj? Såleis kan vi t.d. ha hadj eller haddj. Når det gjeld ord med konsonantisk y på engelsk, så er eg i tvil. J er såpass innarbeidd som grafem for dj-lyden at det er lett å vera hyperkorrekt og uttala dj der dette ikkje er korrekt. Endingskonsonanten i Sjaháda(h) er eg i tvil om. På hebraisk har den tilsvarande h-en ikkje vore uttala på minst 1200 år (og kanskje mykje lengre) — og det finst eit anna fonem (hé mappík) som blir uttala som h i utlyd — så det er naturleg å utelata han. På klassisk arabisk blir vel derimot utlyds-h gjerne uttala temmeleg tydeleg, så der er eg no slett ikkje like sikker på at vi bør utelata han. Eg trur det er skilnad på spørsmåla «Korleis kan vi få folk til å uttala dette ordet nokolunde rett ut frå norsk ortografi?» og «Korleis kan vi få folk til å uttala dette ordet som eit norsk ord i staden for som eit arabisk ord?». Det førstnemnte blir som å skrive «ḥalapénjo» i staden for jalapeño. Det sistnemnte blir litt som å skrive «jallapeno».

Korte og lange vokalar er eit viktig spørsmål; likeleis trykkplassering. Men eg trur vi bør begynna med å setja opp Wikipedia:Retningsliner for transkripsjon av arabisk og leite/drøfte oss fram til gode og konsekvente løysingar der. -- Olve 29. des. 2005 kl. 17:14 (UTC)

Utlyds-h'en er tydeleg nok, ja, men sidan den ikkje heilt kan samanliknast med ein norsk h-lyd vert det underleg å skriva h, då måtte ein til å skriva med ortografiske teikn, og det synest eg vert hakket for avansert. Dermed er sjahada det næraste ein kjem ein norsk skrivemåte i mine auge. Når det gjeld y-lyden kan han diskuterast, men den norske y-en fungerer heller dårleg.

Eitt problem er at det finst fint lite litteratur om temaet på norsk og nynorsk, og at den litteratur som finst ofte nytter seg av misvisande engelsk skrivesett...--Oyvindstrommen 30. des. 2005 kl. 16:52 (UTC)

Det er lite å finna av transkripsjonshjelp på internett, i alle fall -- så det kunne vera positivt å laga ein slik bare for å auka tilbodet. Einaste eg fann var http://www.arabisk.no/alfabetet.html, som kan vera eit godt utgangspunkt. -- Ranveig 29. des. 2005 kl. 18:08 (UTC)

Fin lenkje det ja! :-) MEN: Klassisk arabisk bør vel vera utgangspunktet vårt, sidan dette er det som ligg som underliggjande fellesform for arabisk, farsi, urdu, tyrkisk, bosnisk osv. Særlig bruken av æ: for fonemisk ā er eg litt skeptisk til... Og nokre andre småting. Men dette kan vi sikkert bli einige om...! :-) Olve 29. des. 2005 kl. 19:15 (UTC)

Personleg synst eg ikkje æ-en ligg så langt unna sanninga her, og uttala arabisk.no legg opp til ligg ganske nær klassisk arabisk. Eg er like fullt ikkje så sikker på at æ er ein god ide. I some samanhangar vil den sjå rimeleg dum ut. ج bør skrivast dj(iim). Lydar som ق , qaaf, er vanskelege. På norsk er lyden k den som liknar mest, men då forsvinn ulikskapen mellom denne lyden og kaaf, ك. Eg trur også me skal slita med å finna lydar som tilsvarer غ og ع, sjølv om den fyrste kan minna om ein vestlandsk skarre-r. Den tjukke Dh og T, ظ og ط, blir vonde å ha med å gjera. و er ofte ein o-lyd, men i blant ligg w nærare sanninga. Huff. Det er rett og slett utruleg vanskeleg å skriva arabisk på norsk. Men eg trur me kan ha nytte av den hebraiske malen, sidan sefardisk-hebraisk ikkje ligg så fælt langt unna arabisk når det gjeld fleire av bokstavane. Samstundes meiner eg at me bør halda oss unna spesialteikn i det latinske alfabetet så langt som råd er, skriv ikkje š, men sj, for sjiin.

Oyvindstrommen

Islæm eller islææm ser ikkje så bra ut, nei. Og så heiter det no «islām» med tydeleg a-lyd på t.d. urdu, sjølv om dei har eit æ-fonem (tilsvarande ai i austlege former av hindi). På farsi er det vel vanlegare å seie bortimot «islåm». Fellesnemnaren er ā, såvist eg kan skjønne. Det er no òg temmeleg utbreidd at alle vokalar blir uttala opnare / meir runda framføre emfatiske konsonantar — t.d. «Boṣra» for «Baṣra». Eg ser for meg at vi kunne ha to system:

1. Eit transliterasjonssystem med nokolunde nøyaktig fonemisk attgjeving etter prinsippa i klassisk semittisk filologi. Da blir vokalteikna helst ā | ī | ū | a | i | u, og det er naturleg å skilje mellom ‘ajn og ghajn osv.
2. Eit praktisk system for oppslagsord og løpande tekst. Da er det vel like greitt å lata vokallengd og skiljet mellom ulike halslydar vera lågare prioritert og trykkmønster (som er fonologisk overordna på dei fleste former av moderne norsk) høgare prioritert — noko à la salám alajkum eller salám alájkum (eller kanskje salám alaikum / salám aláikum...?)

I tillegg kan vi godt taka for oss detaljar på subfonemisk nivå i artikkelen (eller artiklane) om arabisk språk. Der kan det t.d. nemnast at det i moderne arabisk, inkludert uttalen av [moderne] klassisk arabisk, gjerne er slik at ā blir uttala som æ framføre dei fleste ikkje-emfatiske konsonantar. Men eg trur altså ikkje dette hører fullt så mykje heime i artiklar om islam, ettersom det ikkje er æ-uttalen som først og fremst har vore grunnlag for ordeksport til tradisjonelle «muslimske språk» som farsi, urdu, tyrkisk og bosnisk.

Når det gjeld spesialteikn som š, så er dette reservert for den vitskaplege transkripsjonen i dei hebraiske retningslinene, slik at hebraisk uttale er oppgjeven t.d. som [tiš‘ā bə’āḇ], medan løpande tekst har tisj‘á beáb — altså tilsvarande det eg vil føreslå for arabisk.

-- Olve 30. des. 2005 kl. 18:14 (UTC)

Æreskultur o.s.v.

NRK ytring har en artikkel (i 2018) som kommer innpå æreskultur.
Kanskje det ordet bør være med i artikkelen.
Har noen forslag til hvor i artikkelen, og evt. hva som i det minste bør sies? Sju hav (diskusjon) 2. mars 2018 kl. 15:27 (CET)