Røys

Ei røys av skallar av amerikansk bison.

Ei riksgrenserøys på grensa mellom Sverige og Noreg; røys nummer 272

Ei røys er ei ihopkasta eller nedrasa dunge av stein eller anna materiale. I overført tyding kan ordet vise til ei stor, gjerne rotete mengd.

Ei større røys av stein som har laga seg til i terrenget av naturlege årsaker, vert vanlegvis kalla ei ur. Døme på menneskeskapte steinrøyser er rydningsrøysene, samankasta haugar av stein som er fjerna frå nydyrka eller oppdyrka mark og åker, slåtteengar og liknande. Andre menneskeskapte steinrøyser er dei såkalla varpa attmed ferdavegar og stigar, som folk har lagt opp gjennom tidene ved å ha kasta ein stein innpå når dei fór forbi, anten av overtru eller etter gamal tradisjon, sed og skikk. I førkristen tid vart det òg bygd steinrøyser over graver til nokre utvalde av dei avlidne, gravrøyser, som særleg i bronsealderen kunne vere store og ha ei dominerande plassering i landskapet.

Ein særleg type steinrøyser er dei såkalla grenserøysene som markerar riksgrensa mellom Noreg og grannelanda. Dei er meir som steinvardar å rekne.

Etternamn

Røys, Røyse og Røysi er norske etternamn og namn på gardar.

Namneberarar

• Heidi Grande Røys (f. 1967), norsk politikar, fornyingsminister

Sjå òg

• Varde
• Skred
• Rydningsrøys

Kjelder

• «røys» i Nynorskordboka.
• Statistisk Sentralbyrå

Bakgrunnsstoff

Commons har multimedium som gjeld: Røys

• Søk etter norsk namnestatistikk for Røys, Røyse og Røysi hjå Statistisk Sentralbyrå