Stortviblad

Frå Wikipedia – det frie oppslagsverket
Stortviblad

Status i verda: LC Livskraftig
Status i Noreg: LC Livskraftig

Systematikk
Rike: Planteriket
Klasse: Einfrøblada
Orden: Aspargesordenen
Familie: Orkidéfamilien
Slekt: Neottia
Art: N. ovata
Vitskapleg namn
Neottia ovata
(Linné) Rich.
Økologi
Habitat: kalkrik skog
Utbreiing: Europa, vestlege Asia

Stortviblad (Neottia ovata) er ei plante i fuglereirslekta Neottia i orkidéfamilien (marihandfamilien) Orchidaceae.[1]

Utsjånad[endre | endre wikiteksten]

Stortviblad er ein opptil 60 centimeter høg orkidé med to store, ovale blad nedst på stengelen. Dei mange gulgrøne blomane sit i et høgt og smalt aks. Stortveblad kan somme stader finnast i store mengder.

Systematikk[endre | endre wikiteksten]

Tidlegare var stortviblad knytta til tvibladslekta Listera med namnet Listera ovata, men nyare genetisk forsking har synt at arten skal innlemmast i slekta Neottia, trass i dei store morfologiske ulikskapane.[2][3][4]

Utbreiing[endre | endre wikiteksten]

Stortviblad veks i kalkrik skog over det meste av landet til Porsanger.[5] I raudlistevurderinga 2021 har arten status som livskraftig (LC).[6]

Arten finst òg i Sverige (status LC, svensk namn tvåblad),[7] i Danmark (LC, dansk namn ægbladet fliglæbe),[8] i Finland (LC, finsk namn soikkokaksikko)[9] og på Island (NT, islandsk namn hjónagras).[10][11]

Stortviblad (engelsk namn common twayblade) er vanleg over heile Dei britiske øyane. I både den britiske og den irske raudlista har arten status som livskraftig (LC),[12][13] på same måte som lokalt i England og Wales,[14][15] og han er ikkje nemnd for tiltak i Skottland.[16]

I Estland (estisk namn suur käopõll) veks stortviblad over heile landet og er rekna som livskraftig (LC).[17] I Latvia (latvisk namn ovālā divlape)[18] er arten temmeleg vanleg over heile landet og står ikkje som truga på den latviske raudlista.[19] I Litauen (litauisk namn kiaušininė dviguonė) er arten mellom dei mest vanlege orkideane og er rekna som livskraftig.[20][21]

I Benelux veks arten (nederlandsk namn grote keverorchis , fransk namn listère ovale) over store delar av landet i Nederland og både i Flandern og Vallonia i Belgia.[22][23] I den nederlandske raudlista er arten rekna som livskraftig (LC, thans niet bedreigd).[24] I Belgia er han rekna som livskraftig (LC, momenteel niet in gevaar) i Flandern og nær truga (NT, espèce quasi menacée) i Vallonia.[25][26] I Luxembourg er han rekna som livskraftig (LC).[27]

Referansar[endre | endre wikiteksten]

  1. ↑ «Artsdatabanken: Artsopplysningar stortviblad». Artsdatabanken. Henta 3. mars 2022. 
  2. ↑ «Artsdatabanken: Namnetre stortviblad». Artsdatabanken. Henta 3. mars 2022. 
  3. ↑ Richard M. Bateman mfl. (2005). «Phylogenetics: Neottieae». I Alec M. Pridgeon mfl. Genera Orchidacearum Volume 4: Epidendroideae 1. Oxford: Oxford University Press. s. 481–495. ISBN 9780198507123. 
  4. ↑ Richard M. Bateman (2009). «Evolutionary classification of European orchids: the crucial importance of maximising explicit evidence and minimising authoritarian speculation» (PDF). Journal Europäischer Orchideen 41 (2): 243–318. ISSN 0945-7909. 
  5. ↑ «Artskart: Stortviblad, registrerte funn etter 2010». Artsdatabanken. Henta 3. mars 2022. 
  6. ↑ «Raudlista: Stortviblad». Artsdatabanken. 24. november 2021. Henta 3. mars 2022. 
  7. ↑ «Artfakta naturvård: Neottia ovata tvåblad». Artdatabanken. Henta 6. mars 2022. 
  8. ↑ «Naturbasen: Ægbladet Fliglæbe Neottia ovata». Naturbasen. Henta 6. mars 2022. 
  9. ↑ «LAJI: Neottia ovata». LAJI.FI. Henta 6. mars 2022. 
  10. ↑ «Eggtvíblaðka (Listera ovata)». Náttúrufræðistofnun Íslands. Henta 14. februar 2023. 
  11. ↑ «Neottia ovata». Global Biodiversity Information Facility. Henta 6. mars 2022. 
  12. ↑ «GB Red List for vascular plants (revised Feb 2021)». Botanical Society of Britain & Ireland. 2021. Henta 9. mars 2022. 
  13. ↑ «Ireland Red List No. 10: Vascular Plants» (PDF). National Parks & Wildlife Service. 2016. Henta 9. mars 2022. 
  14. ↑ «A Vascular Plant Red List for England» (PDF). Botanical Society of Britain & Ireland. 2014. Henta 9. mars 2022. 
  15. ↑ «A Vascular Plant Red Data List for Wales / Rhestr o Blanhigion Fasgwlaidd Data Coch ar gyfer Cymru». Plantlife Wales. 2008. Henta 9. mars 2022. 
  16. ↑ «Scottish Biodiversity List». Scotland's Nature Agency / Buidheann Nàdair na h-Alba. 2020. Henta 9. mars 2022. 
  17. ↑ «eElurikkus: Listera ovata» (på estisk og engelsk). Tartu Ülikool (Tartu universitet). Henta 5. februar 2023. 
  18. ↑ «Latvijas daba: ovālā divlape» (på latvisk). Enciklopēdija «Latvijas Daba». Henta 5. februar 2023. 
  19. ↑ Torleif Ingelög, Roger Andersson og Martin Tjernberg, red. (1993). Red Data Book of the Baltic Region (på engelsk). Swedish Threatened Species Unit. Uppsala in co-operation with Institute of Biology, Riga. s. 25-68. ISBN 91-88506-00-2. Henta 5. februar 2023. 
  20. ↑ Zigmantas Gudžinskas, Mindaugas Ryla (2006). Lietuvos gegužraibiniai (Orchidaceae) – Orchids (Orchidaceae) of Lithuania (på litauisk). Botanikos instituto leidykla. s. 80-81. ISBN 9986-662-28-1. Henta 5. februar 2023. 
  21. ↑ Zigmantas Gudžinskas (2001). «Diversity, state, and protection of Orchidaceae species in Lithuania». Jour. Eur. Orch. 33 (1): 415–441. ISSN 0945-7909. 
  22. ↑ «Verspreidingsatlas Vaatplanten: Neottia ovata». FLORON. Henta 20. januar 2024. 
  23. ↑ «Verspreidingskaart: Grote keverorchis – Neottia ovata». Waarnemingen.be. Henta 21. januar 2024. 
  24. ↑ «Rode Lijst Vaatplanten 2012» (PDF). FLORON. Henta 15. januar 2024. 
  25. ↑ «Rode Lijsten». Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek. Henta 15. januar 2024. 
  26. ↑ «Liste des espèces wallonnes». Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek. Henta 15. januar 2024. 
  27. ↑ «Red List of the vascular plants of Luxembourg». Musée national d’histoire naturelle Luxembourg. Henta 15. januar 2024. 

Bakgrunnsstoff[endre | endre wikiteksten]


Henta frå «https://nn.wikipedia.org/w/index.php?title=Stortviblad&oldid=3537401»