Tjølling kyrkje
| Tjølling kyrkje | |||
| kyrkje | |||
 Foto: J. P. Fagerback | |||
| Land |  Noreg
| ||
|---|---|---|---|
| Fylke | Vestfold | ||
| Kommune | Larvik | ||
| Kyrkjesamfunn | Den norske kyrkja | ||
| Bispedøme | Tunsberg | ||
| Prosti | Larvik | ||
| Sokn | Tjølling | ||
| Fellesråd | Larvik | ||
| Type | Langkyrkje | ||
| Material | Stein | ||
| Innvigd | 1100-talet | ||
| - Vigd til | Jomfrua Maria og Mikael | ||
| - Endringar | Sjå teksten | ||
| Takryttar | Ja | ||
| Klokker | 1725 og 1757 | ||
| Kyrkjegard | Ved kyrkja | ||
| Preikestol | 1598 (med nyare detaljar) | ||
| Døypefont | Ca. 1700 | ||
| Altartavle | 1632, barokk stil | ||
| Orgel | Stockmann, 2010[1] | ||
| Sitjeplassar | 244[2] | ||
| Diverse | Dåpshus 1760-talet, Kristian III-bibel frå 1633, glasmåleri av Borgar Hauglid (utført av Finn Hansen) 1952 mm. | ||
 Tjølling kyrkje 59°03′24″N 10°07′33″E / 59.05666667°N 10.12583333°E | |||
| Wikimedia Commons: Tjølling kirke | |||
Tjølling kyrkje er i Larvik kommune i Vestfold.
Området der kyrkja står, var eit lokalt maktsentrum for søre Vestfold i mellomalderen med m.a. kaupangen i Skiringssal og ein gamal kultplass. Kyrkja vart bygd på 1100-talet som basilika[3] og skal i si tid ha vore den største kyrkja på landsbygda i Nord-Europa.[4] Ein trur at kyrkja brann på 1400-talet, og ho vart ramt av eit jordskjelv i 1759 og uver i 1760–61.
I 1762-64 vart so kyrkja bygd om av eit par tyske byggmeistrar og mista dermed basilikapreget. I staden fekk ho ein konstruksjon der veggane ber vekta av takkonstruksjonen. Det brann i tårnet (frå 1698) i 1783, 1800 og 1833, og i 1842 fekk kyrkja den takryttaren ho framleis har. Ho vart restaurert i 1860 og 1975.
Søraust for kyrkjegarden er Tjølling prestegard.
Bilete frå kyrkja[endre | endre wikiteksten]
-
Altartavle frå 1632Foto: Arnstein Rønning
-
Ove Gjedde 1632 — gjevar av altartavleFoto: Arnstein Rønning
-
Preikestol frå 1598Foto: Arnstein Rønning
-
Preikestoldetalj — Wilhelm Broager 1767Foto: Arnstein Rønning
-
Timeglas i preikestolenFoto: Arnstein Rønning
-
Dåpshus frå 1760-taletFoto: Arnstein Rønning
-
Døypefonten i dåpshuset. Fat: Abraham BøckmanFoto: Arnstein Rønning
-
Solur - Johan Orse 1696Foto: Arnstein Rønning
-
Ved inngangen til kyrkjaFoto: Arnstein Rønning
-
Steinkors på kyrkjeveggenFoto: Arnstein Rønning
Kjelder[endre | endre wikiteksten]
- Tjølling kirke: veien, sannheten og livet i bygda gjennom 850 år. Tjodalyng: Tjøllling kirke. 2003. ISBN 82-303-0138-7.
- Rasmussen, Alf Henry (1993). Våre kirker. Norsk kirkeleksikon. Kirkenær: Vanebo forlag. s. 557. ISBN 82-7527-022-7.
- «Tjølling kyrkje». Kirkesøk. Den norske kyrkja.
Bakgrunnsstoff[endre | endre wikiteksten]
- Tjølling kirke (PDF-brosjyre)
- Larvik kyrkjelege fellesråd
- Tjølling kyrkje i kulturminnesok.no, nettstaden til Riksantikvaren
- Vestfolds vakre middelalderkirker (PDF-bok)
Fotnotar[endre | endre wikiteksten]
- ↑ Sjå spesifikasjonar.
- ↑ Larvik kyrkjelege fellesråd, medan Kyrkjesøk hevdar at det dreier seg omm 500.
- ↑ Gunnar Bugge: Basilica
- ↑ Tjølling kirke: veien, sannheten og livet i bygda gjennom 850 år. Resten av historieframstillinga bygger på same bok.