Thomas Mathiesen
| Thomas Mathiesen | |||
.jpg) | |||
| Fødd | 5. oktober 1933 Oslo | ||
|---|---|---|---|
| Død | 29. mai 2021 | ||
| Nasjonalitet | Noreg | ||
| Yrke | sosiolog, filosof | ||
| Institusjonar | Universitetet i Oslo University of California, Santa Barbara | ||
| Alma mater | University of Wisconsin–Madison Universitetet i Oslo | ||
| Ektefelle | Mariken Vaa, Kirsti Coward, Erla B. Smári | ||
Thomas Mathiesen (5. oktober 1933–29. mai 2021[1]) var ein norsk sosiolog. Han var professor i sosiologi ved Universitetet i Oslo 1972–2003, emeritus frå og med 2004.
Mathiesen er mest kjend for arbeid innan rettssosiologi og kriminologi, og han var internasjonalt anerkjend som ein innverknadsrik forskar på desse fagfelta.[2] Han var òg i mange år ein hyppig samfunnsdebattant.
Karriere[endre | endre wikiteksten]
Mathiesen studerte sosiologi i Wisconsin i USA frå 1953 til 1955.[3][4] Han tok doktorgrad i 1965, på avhandlinga The Defences of the Weak: A Sociological Study of a Norwegian Correctional Institution, basert på intervju med fangar på Ila fengsel. Doktoravhandlinga til Mathiesen vart i 2011 kåra av Norsk sosiologforeining, på lista Norsk sosiologisk kanon, som ein av dei 25 viktigaste tekstane for sosiologifaget i Noregs historie.[5] Ved sida av kriminolog Nils Christie, var Mathiesen rekna som ein av dei fremste representantane bak retninga innan kriminalpolitikk som ønskjer å avskaffa straff som verkemiddel.[4] Mathiesen var med å stifta Norsk forening for kriminalreform (KROM), og var formann i denne foreininga frå 1968 til 1973.[6][7]
Frå 1980-åra vart Mathiesen engasjert i spørsmål som handla om massemedium og innverknaden deira på samfunnet.[1][8] Han gjorde òg omfattande forsking om moderne informasjonsteknologi og overvakingssystem. På 1990-talet var han svært aktiv som kritikar av Schengenavtalen.[9] Han var òg engasjert i Treholtsaka 1985-1986 og som motstandar av utbygginga av Alta kraftverk.[10]
Mathiesen skreiv meir enn 30 bøker om samfunnsvitskapelege spørsmål, mellom anna Det uferdige (1971), Makt og medier (1986), Kan fengsel forsvares? (1987) og Silently Silenced (2004).[11] Hans skreiv på bokmål og engelsk, og ei rekkje av bøkene hans er dessutan omsett til fleire språk. Internasjonalt tilhøyrer The Politics of Abolition (1974) hans mest kjende bøker, som kom ut i ny utgåve hos forlaget Routledge i 2014.[12]
Mathiesen var gjesteforskar ei rekkje stader, til dømes ved University of California, Santa Barbara (1967), University of California, Berkeley (1975) og ved universiteta i Warsawa og Bremen (1988), dessutan i Latin-Amerika og Afrika.[11]
Mathiesen vart tildelt Zola-prisen (2003)[4] og utnemnd til heidersdoktor ved Lunds universitet (2003).[4]
Kjelder[endre | endre wikiteksten]
- ↑ 1,0 1,1 Hannah Bull Thorvik (1. juni 2021). «Samfunnsrefseren». Klassekampen.
- ↑ Toft, M. (5. februar 2010). «Mellom verdas viktigaste kriminologar». Uniforum.
- ↑ Fjellså, H. F. (22. januar 2016). «Fangenes forsvarer». Klassekampen.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 «Thomas Mathiesen er død». Uniforum. 30. mai 2021.
- ↑ «Norsk sosologisk kanon». Morgenbladet. 4. februar 2011.
- ↑ «Thomas Mathiesen» i Store norske leksikon, snl.no.
- ↑ «Thomas Mathiesen har gått bort». UIO – Institutt for kriminologi og rettssosiologi. 30. mai 2021.
- ↑ Arbeiderbladet. 13. juni 1986. s. 16.
- ↑ Mathiesen, T. (25. mars 2001). «Norge må få STATSVAKT». Dagbladet.
- ↑ Mathiesen, Thomas (2017). Cadenza: A Professional Autobiography. (European Group Press). s. 259–264.
- ↑ 11,0 11,1 Sundbø, Svein (1999). Thomas Mathiesen. Nasjonalbiblioteket. ISBN 8279650261.
- ↑ «The Politics of Abolition Revisited: Klassiker tilbake i ny og utvidet utgave». UIO – Institutt for kriminologi og rettssosiologi. 27. august 2014.
- Denne artikkelen bygger på «Thomas Mathiesen» frå Wikipedia på engelsk, den 10. mai 2024.
Bakgrunnsstoff[endre | endre wikiteksten]
- Svein Sundbø (1999): Thomas Mathiesen - en kronologisk bibliografi over forfatterskapet 1956-1999. (Oslo: Nasjonalbibliotekets bibliografier. 90 s.)
- Kristian Andenæs; Knut Papendorf (2003): Fortsatt uferdig. Festskrift til Thomas Mathiesen. (Oslo: Unipax. 260 s.)
- Keith Hayward (2009): Fifty Key Thinkers in Criminology (Routledge. s. 208–213)
- Publikasjonar av Thomas Mathiesen i forskingsdokumentasjonssystemet Cristin