Fiskane
| Fiskane | |
|---|---|
 | |
| Latinsk namn | Pisces |
| Forkorting | Psc |
| Genitivsform | Piscium |
| Symbologi | Eldgammalt, bl.a. frå Babylon |
| Rektasensjon | 1 h |
| Deklinasjon | 15° |
| Areal | 889 kvadratgrader nr. 14 av stjernebilda |
| Stjerner sterkare enn mag. 3 |
0 |
| Sterkaste stjerne | η Psc (3,6. mag.) |
| Meteorsvermar | |
| Tilgrensande stjernebilde |
|
| Synleg mellom breiddegradane +90° og −65° | |
Fiskane (frå latin Pisces) er eit stjernebilde på den nordlege himmelhalvkula. Det ligg mellom Vassmannen i vest og Vêren i aust. Ekliptikken og himmelekvator kryssar dette stjernebiletet og Jomfrua.
Kjende Objekt
[endre | endre wikiteksten]
Vårjamdøgn ligg fortida i Fiskane, like sør for ω Psc, og på grunn av presesjon, driv det under dei vestlege Fiskane mot Vassmannen.
Stjerner
[endre | endre wikiteksten]- Van Maanen-stjerna, har storleiksklasse 12.36.
- Al Rischa, eller Alfa Piscium (α Psc), ligg 139 lysår unna og har klasse A2 med tilsynelatande storleiksklasse 3.62
- Fum al Samakah, eller Beta Piscium (β Psc), ligg 492 lysår unna og har klasse B6Ve med tilsynelatande storleiksklasse 4.48
- Linteum, eller Delta Piscium (δ Psc), ligg 305 lysår unna og har klasse K5III med tilsynelatande storleiksklasse 4.44
- Kaht, eller Epsilon Piscium (ε Psc), ligg 190 lysår unna og har klasse K0III med tilsynelatande storleiksklasse 4.27
- Revati, eller Zeta Piscium (ζ Psc), ligg 148 lysår unna og har klasse A7IV med tilsynelatande storleiksklasse 5.21
- Kullat Nunu eller Al Pherg, eller Eta Piscium (η Psc), ligg 294 lysår unna og har klasse G8III med tilsynelatande storleiksklasse 3.62
- Torcular, eller Omicron Piscium (ο Psc), ligg 258 lysår unna og har klasse K0III med tilsynelatande storleiksklasse 4.2
- Vernalis (referer til vårjamndøgn), eller Omega Piscium (ω Psc), ligg 106 lysår unna og har klasse F4IV, med tilsynelatande storleiksklasse 4.03
Djupromsobjekt
[endre | endre wikiteksten]M74 er ein spiralgalakse i Fiskane, kring 30 millionar lysår unne. Ho har mange grupper unge stjerner og tilknytte stjernetåker, som syner omfattande område av stjernedanning. Ho vart oppdaga av Pierre Méchain, ein fransk astronom, i 1780. Ein type II-P supernova vart oppdaga i dei ytre områda av M74 av Robert Evans i juni 2003. Stjerna som vart ein supernova vart seinare identifisert som ei raud superkjempe med ein masse på 8 solmassar.[1]
CL 0024+1654 er ein massiv galaksehop som fungerer som ei linse for galaksane bak han, og skapar bogeforma bileta av bakgrunnsgalaksen. Gruppa består hovudsakleg av gule elliptiske og spiralgalaksar, i ein avstand på 3,6 milliardar lysår frå jorda (raudforskyving 0,4), halvparten så langt borte som bakgrunnsgalaksen, som ligg 5,7 mrd. lysår unna (raudforskyving 1,67).[1]
3C 31 er ein aktiv galakse og radiokjelde i Perseus som ligg 2,7 millionar lysår frå jorda. Jettane, som vert skapt av eit supermassivt svart hòl i sentrum, strekkjer seg fleire millionar lysår i begge retningar, og gjer dei til eit av dei største objekta i universet.[1]
Kjelder
[endre | endre wikiteksten]- Denne artikkelen bygger på «Pisces (constellation)» frå Wikipedia på engelsk, den 8. juni 2016.
- ↑ 1,0 1,1 1,2 Wilkins, Jamie; Dunn, Robert (2006). 3,0 Astronomical Objects: A Visual Reference to the Universe (1st utg.). Buffalo, New York: Firefly Books. ISBN 978-1-55407-175-3.
- Ridpath, Ian; Tirion, Wil (2007). Stars and Planets Guide (4th utg.). Princeton University Press. ISBN 978-0-691-13556-4.
- Richard Hinckley Allen, Star Names, Their Lore and Legenc, New York, Dover: various dates.
- Staal, Julius D. W. (1988). The New Patterns in the Sky: Myths and Legends of the Stars. The McDonald and Woodward Publishing Company. ISBN 978-0-939923-04-5.
- Thomas Wm. Hamilton, Useful Star Names, Strategic Books, 2008.
