Yara International
| Yara International | |
 | |
| Org.nr. | 986 228 608 |
|---|---|
| Skipa | 1905/2004 |
| Dotterselskap | Yara (Germany)  |
| Eigar | Nærings- og fiskeridepartementet, Folketrygdfondet |
| Bransje | kjemisk |
| Produkt | kunstgjødsel nitratar |
| Land | Noreg |
| Hovudkontor | Oslo i Noreg |
| Nykjelpersonar | Svein Tore Holsether, CEO |
| Tilsette | 12 883 (2015) |
| Omsetnad |  108 milliardar NOK (2015) |
| Nettstad | www.yara.com |
Yara International ASA (OSE: YAR) (Yara) er eit norsk gjødsel- og kjemikalieselskap med ca 13 000 tilsette (2015). Selskapet består av tre segment: Sal og marknadsføring av gjødselprodukt og -løysningar, industri- og miljøløysningar og produksjon. Selskapet var tidlegare del av Norsk Hydro og vart og børsnotert som eige selskap den 25. mars 2004.
Den norske staten er største eigaren med 36,2 % av aksjane. Thorleif Enger var konsernsjef fram til september 2008, då Jørgen Ol Haslestad tok over etter at Enger gjekk av med pensjon. I 2004 hadde selskapet driftsinntekter på 43 252 millionar kroner. Yara er den leiande leverandøren i verda av mineralgjødsel med sal i over 150 land og sals- og markedsorganisasjonar i omkring 50 land. Svein Tore Holsether vart ny konsernsjef i september 2015.
Namnet Yara er av runeteikna jera/jart som tyder «godt år». Det norske miljøføretaket Yera AS varemerkeregistrerte og tok i bruk runeteiknet jera og namnet Yera som forretningskjenneteikn alt i år 2000.
Yara er notert på Oslo Børs og marknadsverdien til selskapet var per 12. desember 2016 kroner 89 300 000 000 (89,3 milliardar kroner).
Historikk[endre | endre wikiteksten]
Det første nitrogengjødselet i verda, Norgessalpeter (kalsiumnitrat) vart produsert på eit testanlegg på Notodden. Produksjonen var basert på Birkeland-Eydes metode. Dette danna grunnlaget for å etablere Norsk Hydro.
Frå 2006 til 2010 har Yara kjøpt selskapa Rossosh, Burrup, Fertibras, Kemira GrowHow, Qafco 5&6, Belle Plaine og Lifeco.
Kunstgjødsel-fabrikken på Herøya[endre | endre wikiteksten]
- Sjå òg: Fullgjødselproduksjon på Herøya
Amoniakk er viktig for produksjon av kunstgjødsel. Norsk Hydro (no Yara) har i ei årrekkje vore blant dei største produsentane i verda med fabrikk på Herøya. Metan eller nafta gjennomgår ein prosess med svovelfjerning, primæromforming og sekundæromforming for å skaffe fram reint nitrogen og hydrogen i tilhøvet ein til tre.
Frå nitrogen og hydrogen vert det produsert ammoniakk ved Haber-Bosch-prosessen
Den typiske moderne ammoniakksyntesen føregår ved omkring 300 atm trykk og temperatur ved ca 450 °C.
Bakgrunnsstoff[endre | endre wikiteksten]
- Yara, norsk nettstad (norsk)
- Yara, internasjonalt nettstad Arkivert 2004-12-16 ved Wayback Machine. (engelsk)
- Kursinformasjon for Yara-aksjen[daud lenkje](frå Børs24)
- Artikkel i Store Norske Leksikon