Halley-stasjonen
| Halley-stasjonen | |||
| stasjon | |||
 Halley 5, vinteren 1999
| |||
| Land |  Antarktis
| ||
|---|---|---|---|
| Stad | Bruntisen | ||
| - koordinatar | 75°35′0″S 26°39′36″W / 75.58333°S 26.66000°W | ||
| Administrert under | Antarktistraktaten | ||
 Halley-stasjonen 75°34′25″S 25°28′01″W / 75.57349°S 25.46696°W | |||
  Halley-stasjonen (Antarktis)
| |||
| Wikimedia Commons: Halley Station | |||
Halley-stasjonen er ein stasjon driven av British Antarctic Survey på Bruntisen som flyt på Weddellhavet i Antarktis. Stasjonen vert nytta til å studere jordatmosfæren. Målingar frå Halley førte til at ozonholet vart oppdaga i 1985.[1]
Historie
[endre | endre wikiteksten]Halley vart opna i 1956, for Det internasjonale geofysiske året i 1957-58, av ein ekspedisjonen frå Royal Society. Bukta der ekspedisjonen valde å setje opp basen vart namngjeven Halley Bay, etter astronomen Edmond Halley. Namnet vart endra til Halley i 1977 sidan den opphavlege bukta hadde forsvunne etter endringa i isbremmen.
Bygningen
[endre | endre wikiteksten]Det har vore fem Halley-basar så langt. Dei første fire vart alle gravlagd i snøen som samla seg opp og knust av isen, slik at dei ikkje lenger vart mogeleg å nytte. Forskjellige konstruksjonsmetodar er prøvd ut, frå uverna trehytter til ståltunnelar. Halley V har hovudbygningane bygde på stålplattformer som vert heva kvart år over overflata.
Ein arkitektkonkurranse vart utlyst av RIBA Competitions og British Antarctic Survey i juni 2004 for eit nytt design for Halley VI. Mange deltok og i juli 2005 vart vinnaren kåra, Faber Maunsell and Hugh Broughton Architects. Strukturen er heva opp på stålbein for å hindre snøoppsamling, men i motsetnad til Halley V har beina ski, som gjer at ein kan flytte bygningane på snøen.
Halley VI vart bygd i Cape Town i Sør-Afrika av eit sørafrikanske konsortium.[2][3] Dei første seksjonane vart frakta til Antarktis i desember 2007 og han stod ferdig i desember 2011.
På grunn av ein stor sprekk i isen som truge med å avskjera stasjonen frå hovudisen avgjorde British Antarctic Survey at dei skulle flytta Halley VI til ein ny stad sommaren 2016-2017.[4] Basen blei flytta 23 km lengre inn frå sprekka.[5]
Ein ny sprekk oppdaga 31. oktober 2016 førte til vidare uro, og BAS annonserte at dei ville evakuera staben sin frå staden i mars 2017 og halda dei unna gjennom den antarktiske vinteren.[6]
Miljø
[endre | endre wikiteksten]Temperaturane stig sjeldan over 0 °C på Halley, og temperaturar kring -10 °C er vanlege på solrike sommardagar. Om vinteren er temperaturen typisk under -20 °C men stundom ned til kring -55 °C.[1]
Vinden bles hovudsakleg frå aust og kraftig vind fører ofte til snøfokk som reduserer sikta til nokre få meter.
Skildring
[endre | endre wikiteksten]Om vinteren held vanlegvis 15 personar til på basen. Gruppa er vanlegvis isolert frå omverda frå slutten av februar til dei første flya når fram tidleg i november. Om sommaren, frå seint i desember til seint i februar, er det opp til 70 personar på basen.
Kjelder
[endre | endre wikiteksten]- Denne artikkelen bygger på «Halley Research Station» frå Wikipedia på engelsk, den 16. mars 2014.
- Wikipedia på engelsk oppgav desse kjeldene:
- ↑ 1,0 1,1 «Halley Station». British Antarctic Survey. Arkivert frå originalen 8. mars 2014. Henta 25. februar 2014.
- ↑ Petrel Engineering http://www.petrel.co.za/content.asp?PageID=1038&buster=2011%2F01%2F07+03%3A39%3A24+PM Henta 16. mars 2014
- ↑ BAS Web site http://www.antarctic.ac.uk/living_and_working/research_stations/halley/halleyvi/[daud lenkje] Henta 16. mars 2014
- ↑ «Halley Research Station relocation». British Antarctic Survey. Henta August 5, 2016.
- ↑ «UK completes Antarctic Halley base relocation». BBC News. 3 February 2017.
- ↑ «Ice crack to put UK Antarctic base in shut-down». BBC. 16 January 2017. Henta 16 January 2017.
Bakgrunnsstoff
[endre | endre wikiteksten]- British Antarctic Survey
- BAS om Halley-stasjonen Arkivert 2014-03-08 ved Wayback Machine.
- COMNAP Arkivert 2011-07-20 ved Wayback Machine.