Hopp til innhald

Liljeslekta

Frå Wikipedia – det frie oppslagsverket
Liljeslekta
Systematikk
Rike: Planteriket Plantae
Rekkje: Karplantar Tracheophytes
Underrekkje: Frøplantar Spermatophytes
Orden: Liljeordenen Liliales
Familie: Liljefamilien Liliaceae
Underfamilie: Lilioideae
Slekt: Liljeslekta Lilium
L., 1753

Liljeslekta (Lilium) er ei planteslekt i liljefamilien av laukplantar som gjev store blomar. Ho er utbreidd i Eurasia og Nord-Amerika.

Artar i Noreg

[endre | endre wikiteksten]

I Noreg er desse artane registrerte:[1][2]

Utbreiing

[endre | endre wikiteksten]

Plantane veks i store delar av Europa og Asia sørover til Nilgirifjella i India og Filippinane. I Amerika finn ein dei sør i Canada og i store delar av USA.

Utsjånad

[endre | endre wikiteksten]

Dei store, prangande blomane har seks kronblad, ofte lukt, og finst i ei rekkje fargar frå kvitt til gult til raudt. Dei kan vera einsfarga eller mønstra.

Liljelaukar er stiverike og kan etast som rotfrukter, men mange av dei har ein bitter smak. Laukar som ikkje er bitre, som L. lancifolium (tigerlilje), L. pumilum og særleg L. brownii, blir dyrka i stor skala i Kina som luksus- eller helsemat som hovudsakleg blir seld i tørka tilstand. Desse blir særleg etne om sommaren fordi dei har ein kjølande effekt på kroppen.

Taksonomi

[endre | endre wikiteksten]

Liljeslekta kan delast inn i seksjonar som her følgjer Comber.[6] Artsinndelinga følgjer World Checklist of Selected Plant Families,[7] medan taksonomien til seksjonen Pseudolirium er frå Flora of North America,[8] den til Liriotypus har teke med Resetnik et al. 2007,[9] taksonomien til kinesiske artar følgjer Flora of China[10] og taksonomien til Sinomartagon og Archelirion følgjer Nishikawa et al.[11][12]

Dei sju seksjonane er:

  • Martagon
  • Pseudolirium
  • Liriotypus
  • Archelirion
  • Sinomartagon
  • Leucolirion
  • Daurolirion

Nokre artar som tidlegare var med i liljeslekta er blitt flytt til andre slektar. Dette gjeld mellom anna Cardiocrinum, Notholirion, Nomocharis og Fritillaria.

Annan bruk av ordet «lilje»

[endre | endre wikiteksten]

Lilje blir òg brukt om store blomar i andre slekter, då gjerne i ei samansetjing, som vasslilje.

Kvinnenamn som Lilja, Lily og Susanna tyder 'lilje'.

Kjelder

[endre | endre wikiteksten]
  1. ↑ Reidar Elven mfl. (2022). Norsk flora (8. utg.). Oslo: Det Norske Samlaget. s. 185–186, 1166. 
  2. ↑ «Artsdatabanken: Namnetre liljeslekta». Artsdatabanken. Henta 29. mars 2023. 
  3. ↑ 3,0 3,1 «Raudlista: Liljeslekta». Artsdatabanken. 24. november 2021. Henta 29. mars 2022. 
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 «Fremmedartslista 2023». Framandartslista 2023. Artsdatabanken. 11. august 2023. Henta 13. februar 2024. 
  5. ↑ «Fremmedartslista 2018: Lilium pensylvanicum sibirlilje». Framandartslista 2018. Artsdatabanken. 24. april 2018. Henta 29. mars 2023. 
  6. ↑ Harold Comber, 1949. "A new classification of the genus Lilium." Lily Yearbook, Royal Hortic. Soc., London. 15:86–105.
  7. ↑ Govaerts, R., «Plants of the World Online», World Checklist of Selected Plant Families (The Board of Trustees of the Royal Botanic Gardens, Kew.), henta 3. februar 2013 
  8. ↑ Flora of North America, Vol. 26, Online
  9. ↑ Resetnik I., Liber Z., Satovic Z., Cigic P., Nikolic T. (2007). «Molecular phylogeny and systematics of the Lilium carniolicum group (Liliaceae) based on nuclear ITS sequences». Plant Systematics and Evolution 265: 45–58. doi:10.1007/s00606-006-0513-y. 
  10. ↑ Flora of China, Vol. 24, eFloras.org
  11. ↑ Nishikawa Tomotaro, Okazaki Keiichi, Arakawa Katsuro, Nagamine Tsukasa (2001). «Phylogenetic Analysis of Section Sinomartagon in Genus Lilium Using Sequences of the Internal Transcribed Spacer Region in Nuclear Ribosomal DNA». 育種学雑誌 Breeding science 51 (1): 39–46. doi:10.1270/jsbbs.51.39. 
  12. ↑ Nishikawa Tomotaro, Okazaki Keiichi, Nagamine Tsukasa (2002). «Phylogenetic Relationships among Lilium auratum Lindley, L. auratum var. platyphyllum Baker and L. rubellum Baker Based on Three Spacer Regions in Chloroplast DNA». 育種学雑誌 Breeding science 52 (3): 207–213. doi:10.1270/jsbbs.52.207. 
  13. ↑ Lilium pyrophilum in Flora of North America @, Efloras.org, henta 3. februar 2013 
  14. ↑ «Lilium philippinense (Benguet lily)». Shoot Limited. Henta 10 februar 2015. 
  15. ↑ «Park personnel rear vanishing Benguet lily». Sun.Star Baguio. 13 august 2013. Henta 10 februar 2015. 

Bakgrunnsstoff

[endre | endre wikiteksten]


Henta frå «https://nn.wikipedia.org/w/index.php?title=Liljeslekta&oldid=3564752»