Mangrovekolibri
| Mangrovekolibri | |
 Mangrovekolibri | |
| Utbreiing og status | |
Status i verda:  Sterkt truga Utbreiinga av mangrovekolibri | |
| Systematikk | |
| Underrekkje: | Virveldyr Vertebrata |
| Klasse: | Fuglar Aves |
| Overorden: | Neoaves |
| Orden: | Seglarfuglar Apodiformes |
| Familie: | Kolibriar Trochilidae |
| Underfamilie: | Trochilinae |
| Stamme: | Trochilini |
| Slekt: | Amazilia |
| Art: | Mangrovekolibri A. boucardi |
| Vitskapleg namn | |
| Amazilia boucardi | |
Mangrovekolibri (Amazilia boucardi) er ein sterkt truga kolibriart av «smaragdar», stammen Trochilini av underfamilien Trochilinae. Han er endemisk for Costa Rica.
Slektsnamnet Amazilia kjem frå inkaheltinna i romanen Les Incas, ou la destruction dei l'Empire du Pérou av Jean-François Marmontels. Det spesifikke epitetet boucardi vart valt for å heidre samlaren Boucard.[1] Arten er monotypisk: ingen underartar er oppdaga.[2]
Skildring[endre | endre wikiteksten]
Mangrovekolibrien er 9,5 til 11 cm lang og veg omtrent 4,5 gram. Begge kjønna har eit middels langt nebb, lett bøygd, med eit svart maxilla, «overkjeve», ein raudleg underkjeve med ein mørk tupp. Vaksne hannar har gyllen til bronsegrøn overside og flankar. Haka, svelget og brystet deira er glitrande blågrønt med kvite stolpar nær enden av hakefjørene. Buken deira er kvitaktig med bronsegrøne sider og underhaledekkarane er kvite. Den litt gaffelforma halen er bronsegrøn; dei ytre fjørene har svartaktige ytterkantar og fjørtuppar. Vaksne hoer liknar på hannar, men med mindre grønt på undersida og gråaktige tuppar på dei ytste halefjørene. Umodne fuglar liknar vaksne hoer, men er meir gråaktige på undersida.[3]
Ei form for vokalisering skildra i ord som ein «mjuk djt-lyd som er rask og gjeven som ei søkkande kvitring.»[3]
Mangrovekolibrien er ein standfugl. Arten finst ingen andre stader enn i mangrovar på stillehavskysten av Costa Rica. Her lever dei innanfor store bestandar av mangroveveksten Pelliciera rhizophorae og nokre gonger i andre tilstøytande låge vekstar. Utbreiinga er ikkje samanhengande.[3]
Mangrovekolibrien søkjer etter nektar, først og fremst ved mangroveblomster. Han har også vorte observert å beite på vekstar i slektene Inga, Heliconia og Maripa i ei skoglysning nær mangrovar. I tillegg til nektar lever dei av insekt.[3]
Hekkesesongen til mangrovekolibrien spenner frå oktober til februar. Hoa byggjer eit koppforma reir av balsa (Ochroma pyramidale) bork og andre mjuke plantefibrar bunde saman med edderkoppnett og med lav på utsida. Reiret er vanlegvis plassert på ein mangrovekvist mellom 1 og 4 meter over vatnet. Hoa rugar på to egg, men elles er lite kjent om rugetid og tid fram til flygedyktige ungar.[3]
Status[endre | endre wikiteksten]
IUCN vurderte opphavleg mangrovekolibrien som nær truga, deretter i 1994 som sårbar, og frå år 2000 er han kategorisert sterkt truga (EN - endangered).[4] Han har eit avgrensa utbreiingsområde og snevert habitatkrav. Estimerte populasjon på mellom 1500 og 7000 modne individ som truleg er minkande. Mangrovehabitatet held fram med å bli øydelagt på grunn av utbygging av avsaltingsanlegg, rekeoppdrett, kolproduksjon og utbygging av bustadområde. Sjølv om hogst av mangrovar er ulovleg i Costa Rica, blir lova ignorert i stor grad. Veg- og dikebygging har påverka enkelte område ved å endre hydrologien deira. Ureinske, spesielt frå Puntarenas på Golfo de Nicoya, har også ringast mangrovebestandane. Habitatet til arten er verna i nokre få små reservat.[5]
Kjelder[endre | endre wikiteksten]
- Denne artikkelen bygger på «Mangrove hummingbird» frå Wikipedia på engelsk, den 20. mai 2023
- Referansar
- ↑ Jobling, James A. (2010). The Helm Dictionary of Scientific Bird Names. London: Christopher Helm. s. 43, 75. ISBN 978-1-4081-2501-4.
- ↑ Gill, Frank; Donsker, David; Rasmussen, Pamela, red. (August 2022). «Hummingbirds». IOC World Bird List Version 13.1. International Ornithologists' Union. Henta 20. mai 2023.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 Luther, D. (2020). Mangrove Hummingbird (Amazilia boucardi), version 1.0. In Birds of the World (T. S. Schulenberg, Editor). Cornell Lab of Ornithology, Ithaca, NY, USA. https://doi.org/10.2173/bow.manhum1.01
- ↑ BirdLife International (2023) Species factsheet: Amazilia boucardi. Henta frå http://www.birdlife.org den 20. mai 2023
- ↑ BirdLife International (2020). «Mangrove Hummingbird Amazilia boucardi». IUCN Red List of Threatened Species 2020: e.T22687562A168615870. doi:10.2305/IUCN.UK.2020-3.RLTS.T22687562A168615870.en. Henta 20. mai 2023.
